Γράφουν οι καθηγητές φυσικής αγωγής
Διονύσης Διατσίκος - Θοδωρής Ντεβές
Ο αθλητής-τρια προκειμένου να ξεκουραστεί, δεν αρκεί και δεν πρέπει μόνον να κάθεται ξαπλωμένος με πόδια ψηλά. Φυσικά μπορεί να υπάρξουν περιπτώσεις που θα νιώθει την ανάγκη να μείνει στο κρεβάτι λίγο παραπάνω.
Ωστόσο μια χαλαρή δραστηριότητα είναι σε γενικές γραμμές προτιμότερη από το να μην κάνει κάποιος τίποτα. Οι ημέρες ανάπαυσης είναι σημαντικές, εν τούτοις οι ημέρες ενεργητικής αποκατάστασης είναι σίγουρα πιο αποτελεσματικές. Η ενεργητική αποκατάσταση είναι η ξεκούραση με ήπια σωματική δραστηριότητα με σκοπό την ανάρρωση από την κόπωση σωματική, ψυχική, ακόμα και πνευματική η οποία σωρεύεται από την συνεχή και έντονη αθλητική δράση στις προπονήσεις και στους αγώνες. Εδώ να διευκρινίσουμε πως, δεν μιλάμε για το τελευταίο κομμάτι μιας προπονητικής μονάδας δηλαδή την αποθεραπεία, η οποία έτσι και αλλιώς πρέπει να υπάρχει στη δομή και τα περιεχόμενα μιας προπόνησης και ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί ένα πρόγραμμα μεγάλης διάρκειας και υψηλής έντασης ή και τα δύο.
Οι αθλητές (αγωνιστικός αθλητισμός) και γενικά οι αθλούμενοι (μαζικός αθλητισμός) που ασχολούνται με την άσκηση ερασιτεχνικά επιδιώκουν σχεδόν πάντοτε να αποδώσουν καλύτερα, «κυνηγούν» να επιτύχουν το επόμενο ατομικό ρεκόρ και να κάνουν ένα βήμα παραπάνω. Σ’ αυτήν την προσπάθεια οι προπονήσεις και οι αγώνες είναι συνήθως απαιτητικοί, συχνά δε εξαντλητικοί. Όμως ακόμα και το πιο τέλειο ρυθμισμένο μηχάνημα δεν είναι δυνατόν να δουλεύει συνεχώς στο «κόκκινο», χρειάζεται έστω και για λίγο να δουλέψει με μικρότερη διάρκεια και χαμηλότερη ένταση ακόμα και να «σβήσει εντελώς» ώστε να αποδώσει στο φουλ την επόμενη φορά. Άλλωστε αξίζει να αναφέρουμε πως μια από τις πιο βασικές αρχές της προπονητικής είναι και αυτή της περιοδικότητας που καθορίζει την χρονική περίοδο που ένας αθλητής, μια ομάδα θα «φορτώσει», θα αποδώσει, αλλά και πότε, πόσο και πως θα χαλαρώσει. Για αυτό στον ετήσιο προγραμματισμό (μεγάκυκλος) διαμορφώνονται η προ αγωνιστική, η αγωνιστική και η μεταβατική περίοδος. Εξ’ άλλου με βάση την φυσιολογία του ανθρώπινου οργανισμού είναι δεδομένο (εμπειρικά και επιστημονικά διαπιστωμένο) ότι ένας αθλητής και κατ’ ακολουθία μια ομάδα, δεν είναι κατά κανόνα δυνατόν να βρίσκεται καθ’ όλη τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου, σε «φουλ» φόρμα, στην κορυφή της αθλητικής απόδοσής του.
Συνεπώς το σώμα κατά περιόδους χρειάζεται τον απαραίτητο χρόνο προκειμένου να αναδομηθεί, να αναζωογονηθεί, έτσι ώστε να προσαρμοστεί στις προκλήσεις και να ανταποκριθεί περισσότερο και καλύτερα στις αγωνιστικές απαιτήσεις που έχει μπροστά του.
Σε γενικές γραμμές πρέπει να «ακούμε» το σώμα μας, να ακολουθούμε το βιολογικό μας ρολόι». Όταν λέμε «ακούω το σώμα μου» σημαίνει ότι δίνω προσοχή στα μηνύματα που μας στέλνει το σώμα μας, ώστε να κατανοήσουμε τις ανάγκες του και ως τέτοια σημάδια θεωρούνται:
Κούραση: Ένδειξη ότι ο αθλούμενος χρειάζεται ύπνο
Πόνο ή δυσφορία: Κίνδυνος υπερβολικής καταπόνησης ή τραυματισμού
Πείνα ή δίψα: Ανάγκη για στοχευμένη και επαρκή διατροφή και ενυδάτωση
Στρες ή ένταση: Σημάδι για πλήρη ανάπαυση ή αλλαγή περιβάλλοντος
Όταν σεβόμαστε τα όρια του σώματός μας, προλαμβάνουμε τυχόν προβλήματα υγείας, επιτυγχάνουμε την αποκατάσταση και βελτιώνουμε την απόδοσή μας.
Κατά συνέπεια έπειτα από μια περίοδο με κουραστικές προπονήσεις και εξαντλητικούς αγώνες, πρέπει να ακολουθεί ένας προγραμματισμός με εύκολες προπονήσεις που δεν απαιτούν υψηλούς ρυθμούς και μεγάλες εντάσεις με στόχο την ενεργητική αποκατάσταση την αποφόρτιση βιολογικά, μυοσκελετικά, ψυχικά ακόμα και πνευματικά. Προς τούτο δραστηριότητες που προσφέρονται για «ενεργητική ξεκούραση» μεταξύ των άλλων ενδείκνυνται:
Το χαλαρό τζόκινγκ ή ακόμη και το ζωηρό περπάτημα αποτελεί μια ιδανική λύση ιδίως όταν αυτό γίνεται σε φυσικό περιβάλλον (π.χ. μέσα στο δάσος ή στην παραλία δίπλα στο κύμα). Μια τέτοια δραστηριότητα ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος με τέτοιο (ένταση) και τόσο (διάρκεια) βαθμό έτσι που αφενός δεν έχουμε καταπόνηση των μυών και των αρθρώσεων και αφετέρου έχουμε περιορισμό στην συσσώρευση του γαλακτικού οξέος με την απομάκρυνση των τοξικών προϊόντων που προκύπτουν στις χημικές διεργασίες οι οποίες πραγματοποιούνται για την παραγωγή της απαιτούμενης κάθε φορά κινητικής ενέργειας προπάντων όταν ενεργοποιείται γι’ αυτό ο αναερόβιος μηχανισμός. Πρέπει να σημειώσουμε ότι με την απόλυτη ξεκούραση (ξαπλωμένοι χωρίς κίνηση) η απομάκρυνση των εν λόγω προϊόντων που κουράζουν τα οργανικά συστήματα, επιταχύνεται με πιο αργό ρυθμό αλλά και λιγότερο αποτελεσματικά.
Οι γυμναστικές ασκήσεις, δυναμικές (ισοτονικές) και στατικές (διατάσεις). Οι ασκήσεις αυτές είναι ωφέλιμες για όλους τους αθλητές -μικρούς και μεγάλους, έμπειρους και αρχάριους- γιατί απελευθερώνει την ένταση (αποσυμπίεση) και αποκαθιστά την φυσιολογική κινητικότητα και την ευλυγισία του μυοσκελετικού συστήματος.
Κολύμβηση -υδροθεραπεία, κορυφαία ίσως δραστηριότητα για την ενεργητική ξεκούραση ενός αθλητή-τριας, αφού η άνωση στο νερό μειώνει την αρνητική επιρροή της βαρύτητας στο ανθρώπινο σώμα με την επιβάρυνση που προκαλεί στις αρθρώσεις και τους αρθρικούς θύλακες γενικά. Ταυτόχρονα όμως προσφέρει μια ήπια αντίσταση την οποία το νερό «μοιράζει» ομοιόμορφα κατά την κίνηση σε όλες τις μυϊκές ομάδες και τις αρθρώσεις. Επιπλέον ενεργοποιεί την καρδιοαναπνευστική λειτουργία από μια ιδανική για την καρδιά οριζόντια θέση.
Γιόγκα ή πιλάτες χαμηλής έντασης. Με τις δύο συγκεκριμένες δραστηριότητες επιτυγχάνεται όχι μόνο η διατήρηση αλλά και η βελτίωση της ισορροπίας της ευλυγισίας και της μυϊκής συναρμογής δηλαδή της ικανότητας που έχουν οι μυϊκές ομάδες να λειτουργούν αρμονικά μεταξύ τους και να εκτελούν μηχανικά και με ακρίβεια διάφορες κινήσεις εξοικονομώντας ενέργεια. Στο επίκεντρο και των δυο είναι ο έλεγχος της αναπνοής για την ανακούφιση από τον πόνο και το άγχος.
Ασκήσεις με κύλινδρο αφρού. Το Foam Rollers γνωστό και ως κύλινδρος μασάζ, συγκαταλέγεται στα εργαλεία γυμναστικής που χρησιμοποιούνται τόσο πριν όσο και μετά την προπόνηση ως μέρος της αποκατάστασης αλλά και ως θεραπευτικό βοήθημα για μυοπεριτονιακή απελευθέρωση.
Ποδήλατο Η ενεργητική ξεκούραση μπορεί να γίνει είτε σε στατικό ποδήλατο είτε με ποδηλασία σε εξωτερικούς χώρους, πάντα βέβαια με χαμηλή αντίσταση με ήπιο ρυθμό. Χρειάζεται προσοχή γιατί αν αυξήσουμε τον όγκο και την ένταση στην άσκηση με ποδήλατο ως εναλλακτική ευεργετική αποκατάσταση αφενός δεν επιτυγχάνεται η επιδιωκόμενη αποκατάσταση και αφετέρου αυξάνονται οι πιθανότητες για τυχόν τραυματισμό
Σε γενικές γραμμές η «ένταση» και η διάρκεια των ασκήσεων είτε κατά την αποθεραπεία είτε κατά την ενεργητική ξεκούραση (σβήσιμο) στην μεταβατική αλλά και μέσα στην αγωνιστική περίοδο πρέπει να καθορίζονται σ’ ένα προπονητικό πρωτόκολλο που αντιστοιχεί στη Ζώνη Ι του τριζωνικού μοντέλου, δηλαδή οι ασκήσεις πρέπει να εκτελούνται περίπου σε:
<80% της καρδιακής συχνότητας
<75% της μέγιστης αερόβιας ταχύτητας στη V02 max
2-2,5 mmol στη συγκέντρωση του γαλακτικού
4-5 στην κλίμακα αντιλαμβανόμενης κόπωσης (ήπια έως μέτρια)
Πάντως το ακριβέστερο προπονητικό μοντέλο δίνεται μέσω του εργομετρικού ελέγχου που καθορίζει τις ατομικές ζώνες έντασης.
Τα οφέλη που προκύπτουν από μια περίοδο, όπου ο αθλητής κατεβάζει ρυθμούς, μειώνει και διαφοροποιεί την αθλητική του δραστηριότητα, είναι πολλά και σημαντικά, αφού ο ανθρώπινος οργανισμός έπειτα από έντονο στρες και υπερβολικές εντάσεις και επίπονες προσπάθειες, χρειάζεται τον απαραίτητο χρόνο για ανάκαμψη, σωματική, ψυχική και πνευματική. Μάλιστα η ανάγκη αυτή ισχύει στην πραγματικότητα σε κάθε πτυχή και σχέδιο σ’ όλες τις εκφάνσεις στην κοινωνική μας ζωή.
Στα προφανή οφέλη συμπεριλαμβάνεται το γεγονός πως όταν και αν ο αθλητής αναρρώσει, ανακάμψει και καθαρίσει το μυαλό του, θα επανέλθει πιο φρέσκος, πιο έτοιμος, πιο δυνατός, επίσης κατά την ενεργητική ξεκούραση δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τυχόν τραυματισμούς, όπως με την επαναλαμβανόμενη καταπόνηση στην προαγωνιστική και αναγωνιστική περίοδο. Ακόμα τα ψυχικά οφέλη είναι σημαντικά γιατί το διάλειμμα από την επίπονη και επίμονη αθλητική ρουτίνα, είναι πολύ πιθανόν να εμπνεύσει τον αθλητή πυροδοτώντας νέο ενθουσιασμό για την συμμετοχή του στις προπονήσεις και τους αγώνες.
Στα λιγότερο προφανή είναι ότι η προγραμματισμένη ανάπαυλα από σκληρές και συνεχείς επιβαρύνσεις θα δώσει ανάσες και θα ενισχύσει τελικά το ανοσοποιητικό του σύστημα. Επιπλέον σ’ αυτή τη φάση μπορεί να εξασφαλίσει χρόνο για την ενασχόληση του με άλλα αθλήματα και χόμπι αλλά και για τους ανθρώπους της «ζωής του» ή ακόμα να ξεκουράσει πλήρως το σώμα και το μυαλό του. Και μολονότι δεν συμβαίνει συχνά. εν τούτοις δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο, η περίοδος αυτή να αποτελέσει μια ευκαιρία για έναν ερασιτέχνη κυρίως και ακόμα περισσότερο για έναν αθλητή που βρίσκεται σε μικρή ηλικία, να «ανακαλύψει» την ομορφιά ενός άλλου αθλήματος και να ασχοληθεί πλέον συστηματικά μ’ αυτό αφού νιώθει ότι του αρέσει ή του ταιριάζει περισσότερο ή ακόμα καλύτερα αν αισθάνεται πως του συμβαίνουν και τα δυο.
Συμπερασματικά η ανάπαυλα με ενεργητική ξεκούραση και για ελάχιστες ημέρες με πλήρη αποχή από αθλητικές δραστηριότητες, έπειτα από μια φορτωμένη (συνήθως) αγωνιστική περίοδο και πριν ξανά μπει κάποιος πάλι σε αυστηρό πρόγραμμα δεν είναι απλώς ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα χαλάρωσης. Είναι μια κρίσιμη στρατηγική προπονητική φάση, που προετοιμάζει το έδαφος και «γεμίζει τις μπαταρίες» του αθλητή για την επόμενη μεγάλη προσπάθεια που ακολουθεί. Αξίζει να επισημάνουμε πως η προοπτική ξεκούρασης συνήθως ακούγεται ωραία και ευχάριστα ιδίως μετά από μία σεζόν έντασης τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Παρόλα αυτά για κάποιους αθλητές ειδικά για εκείνους που έχουν συνηθίσει ίσως και «εθιστεί» να λειτουργούν με πολύ αυστηρό πρωτόκολλο (πρόγραμμα) μπορεί να αποδειχθεί πιο δύσκολο από όσο θα πίστευε κανείς,αφου το σώμα συνηθίζει σ’ ένα ρυθμό, το μυαλό ανησυχεί μη χαθούν όσα με κόπο αποκτήθηκαν και τους «πλακώνουν» οι τύψεις αν περάσει μια ημέρα χωρίς να κάνουν το πρόγραμμά τους… και κάπου εκεί έρχεται ο πειρασμός της «ακόμα μιας προπόνησης» να κάνουμε το κάτι παραπάνω. Η αλήθεια όμως είναι απλή όπως κατηγορηματικά μας βεβαιώνει η αθλητική επιστήμη, δηλαδή χωρίς ξεκούραση, αποκατάσταση, αναζωογόνηση δεν υπάρχει πρόοδος. Όσο και αν αγαπάτε την προπόνηση, όσο και αν φοβάστε ότι μπορεί να μείνει πίσω η φυσική σας κατάσταση και γενικά να πέσει η απόδοσή σας, η ξεκούραση είναι βασικό κομμάτι της βελτίωσης. Οι καλύτεροι αθλητές και δη αυτοί που αντέχουν στο χρόνο ξέρουν πότε να πατάνε το γκάζι και πότε να σηκώνουν το πόδι από το πεντάλ. Ο φιλόσοφος και δια βίου μανιώδης δρομέας Τζόν Καάγκ έχει χαρακτηριστικά πει: «το να κάνεις μια επιπλέον προπόνηση ένα έξτρα χιλιάρι, δεν σε κάνει καλύτερο αθλητή, απλώς σε κάνει ηλίθιο». Τελικά με δυο λόγια το να ξεκουράζεται ένας αθλητής ή μια ομάδα δεν είναι ένδειξη χαλάρωσης είναι ένδειξη σοφίας.
Αξίζει επίσης να γνωρίζουμε ότι σχετικές μελέτες και έρευνες δείχνουν ότι η φυσική κατάσταση δεν κινδυνεύει από σημαντική μείωση, ούτε χάνεται η ικανότητα για γρήγορη επαναφορά, όταν ένας αθλητής ξεκουράζεται εντελώς για μία (περίπου) εβδομάδα. Εξ’ άλλου αρκετά από τα περιεχόμενα και τα προπονητικά ερεθίσματα που είναι κατάλληλα για την ενεργητική ξεκούραση, προσφέρουν τη δυνατότητα όχι απλά να διατηρήσει, αλλά ακόμα και να βελτιώσει ένας αθλητής την αερόβια ικανότητά του η οποία ως γνωστόν αποτελεί το θεμέλιο για να χτίσει κανείς μια ιδανική φυσική κατάσταση.
Προφανώς η αποκατάσταση σε καμία περίπτωση δεν αφορά μόνο μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αντιθέτως αφορά την καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής του κάθε αθλούμενου που πρέπει να φροντίζει γι’ αυτό με συνέπεια, επιμέλεια και συνέχεια.
Προς τούτο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και επιμονή έτσι ώστε να μην υποβαθμίζεται και συχνά να παραλείπεται ένα από τα τρία βασικά «μέρη» στη δομή ενός προπονητικού – αθλητικού προγράμματος δηλαδή η αποθεραπεία που μπορεί συνδυαστικά να περιλαμβάνει: διατάσεις, μασάζ με αφρώδη κύλινδρο, ασκήσεις ενδυνάμωσης (κυρίως κοιλιακούς και ραχιαίους) καθώς και δρομικές και παιγνιώδεις ασκήσεις ήπιας κινητικότητας.
Επιπλέον, αμέσως μετά την προπόνηση και ακόμα περισσότερο μετά τον αγώνα ο αθλητής θα πρέπει να αφιερώσει χρόνο για ανεφοδιασμό και πρώτα από όλα για επαρκή, και στοχευμένη ενυδάτωση, βομβαρδίζοντας στην κυριολεξία τον οργανισμό του με υγρά (κυρίως νερό και χυμούς από φρούτα εποχής). Στη συνέχεια πρέπει να φροντίσει, να τροφοδοτήσει τον οργανισμό του με τα θρεπτικά συστατικά που ενδεχομένως χάθηκαν από την προσπάθεια που προηγήθηκε. Μ’ αυτές τις δύο καθοριστικές παρεμβάσεις θα δώσει στο σώμα τα καύσιμα, τα εφόδια (στερεά και υγρά) που θα βελτιώσουν την ταχύτητα αποκατάστασης του αθλητή/τριας. Μάλιστα οι ειδικοί επιστήμονες συνιστούν ότι ο αθλητής πρέπει να φάει ένα ισορροπημένο γεύμα μέσα σε μια ώρα από την ολοκλήρωση της προπόνησης ή του αγώνα. Αν χάσει το παράθυρο της μιας ώρας οι διατροφολόγοι θεωρούν ότι χάνεται ένα σημαντικό μέρος από την θρεπτική αξία του γεύματος.
Τέλος ο καθημερινός ποιοτικός ύπνος αποτελεί τον πιο καθοριστικό παράγοντα στην ξεκούραση και την αποκατάσταση όλων όσων ασχολούνται με τον αθλητισμό και όχι μόνον. Όταν μιλάμε για ποιοτικό ύπνο αναφερόμαστε στο πότε, δηλαδή ώρες συμβατές με το βιολογικό ρολόι του τους βιορυθμούς του στην τρέχουσα κοινωνικής πραγματικότητας, αλλά και το πως, δηλαδή χωρίς διακοπές και προπάντων χωρίς καμμιά ηλεκτρονική συσκευή μέσα στο υπνοδωμάτιο. Καθώς και στο Πόσο δηλαδή επτά με οκτώ (7-8) ώρες τουλάχιστον καθημερινώς.
Ο ύπνος πραγματικά εκτός από την κατ’ αρχήν ξεκούραση, συμβάλλει με μοναδικό και ουσιαστικό τρόπο, στην αναζωογόνηση του αθλητή τόσο σωματικά, όσο και ψυχικά, πνευματικά αλλά και συναισθηματικά. Ο ύπνος προσφέρει την δυνατότητα στον οργανισμό του αθλητή, να αφομοιώνει τις προπονητικές προσαρμογές και έτσι να δημιουργεί την πιο ευνοϊκή συνθήκη ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί σε νέες και ενδεχομένως μεγαλύτερες επιβαρύνσεις. Επίσης έτσι περιορίζονται αρκετά οι πιθανότητες τυχόν τραυματισμού.
Τα ομαδικά παιχνίδια και τα δρομικά αγωνίσματα, που είναι εντόνως καταβολικά αθλήματα απαιτούν επαρκή και ποιοτικό ύπνο. Είναι τόση και τέτοια η ζωτική σημασία και η αξία του ύπνου στην αναζωογόνηση όχι μονάχα των αθλητών μα γενικότερα των ανθρώπων, ώστε κάποια άλλη στιγμή, ίσως αναφερθούμε διεξοδικά στις ευεργεσίες που προσφέρει ο ύπνος στην λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και ιδίως του εγκεφάλου.
Συνεπώς η ενεργητική ξεκούραση με την αποθεραπεία και την περιοδικότητα στις επιβαρύνσεις για την αποκατάσταση, η διατροφή και η ενυδάτωση για την ανατροφοδότηση καθώς και ο απαραίτητος ύπνος για την αναζωογόνηση, συντελούν καθοριστικά στο να ανταποκριθεί με επιτυχία ο αθλητής στις αυξημένες ανάγκες που απαιτούν οι αγώνες και η καθημερινή προπονητική ρουτίνα. Μ’ άλλα λόγια ο αθλητής πρέπει να τηρεί με συνέπεια, συνέχεια και συστηματική επιμέλεια και φροντίδα την λεγόμενη «Αγία Τριάδα» που πρέπει να συνοδεύει, να περιβάλει απαρεγκλίτως την εκπαίδευση, την προσπάθεια του κάθε αθλητή προς την επιτυχία και την καταξίωση του. 1) η στοχευμένη αποθεραπεία και το περιοδικό «σβήσιμο» της έντασης 2) σωστή και επαρκή διατροφή και ενυδάτωση 3) καλός ύπνος (πόσο, πότε, πως).
Είναι περισσότερο από βέβαιο πως ακολουθώντας κανείς τους συγκεκριμένους κανόνες (ειδικά αθλητής) αλλά γενικά κάθε άνθρωπος κατ’ αρχάς βελτιώνει την υγεία του και γίνονται πιο αποτελεσματικές και ευκολότερες οι προπονήσεις με αποτέλεσμα να μειώνονται δραστικά οι πιθανότητες τραυματισμών και ακόμα παρατείνεται εντυπωσιακά και μάλιστα στο υψηλότερο επίπεδο η διάρκεια της αθλητικής καριέρας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ο Λεμπρόν Τζέιμς και ο Κριστιάν Ρονάλντο οι οποίοι αν και πέρασαν στην τέταρτη δεκαετία της ζωής τους εξακολουθούν να παραμένουν κορυφαίοι στην παγκόσμια ελίτ του αθλήματός τους. Και πραγματικά έχει πολύ ενδιαφέρον να διαπιστώσει κανείς πόσο πιστά και αυστηρά ακολουθούν τους κανόνες της «Αγίας Τριάδας» που περιβάλλουν την προπόνηση και βασικά την εξωγηπεδική τους ζωή. Ταυτοχρόνως βεβαίως με την ίδια διάθεση, πειθαρχεία και αφοσίωση ακολουθούν και τους τρεις καθοριστικούς κανόνες που έχουν να κάνουν με την προπόνηση αυτή καθ’ αυτή. Ήτοι 1) σκληρή δουλειά 2) πολύ σκληρή δουλειά 3) πάρα πολύ σκληρή δουλειά.
Είναι γεγονός πως οι περισσότεροι προπονητές, αθλητές και αθλούμενοι ασχολούνται κυρίως με προπονητικές αρχές, με προπονητικές ζώνες, με προπονητικά προγράμματα, με ειδικές ασκήσεις, με το αναερόβιο κατώφλι, με την μέγιστη αερόβια ταχύτητα κ.α. συναφή αθλητικά δεδομένα. Όμως πριν και πέρα από αυτά αν πρωτίστως δεν δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες, τις προϋποθέσεις και τις ρουτίνες, κανένα προπονητικό μοντέλο ή αγωνιστικό πρόγραμμα δεν πρόκειται να βοηθήσει έναν αθλητή/τρια να αξιοποιήσει το ΜΑΞΙΜΟΥΜ των δυνατοτήτων, των χαρισμάτων και του ταλέντου του.
Αγαπητοί φίλοι η εποχή και η κοινωνία που ζούμε δεν βοηθούν την προσήλωση σ’ ένα στόχο και γενικότερα στην συστηματική απασχόληση σε μια κατάσταση η οποία συχνά υπερβαίνει τη ζώνη της άνεσης μας. Με πιο απαλά λόγια αν δεν βάλουμε εμείς προτεραιότητες κανένας άλλος δεν θα το κάνει για εμάς. Προφανώς και δεν εννοούμε πως πρέπει να αποξενωθούμε από τον κοινωνικό μας περίγυρο εν τούτοις η αθλητική προετοιμασία μέσα και έξω από τους αγωνιστικούς χώρους προϋποθέτει και σκληρή δουλειά και συστηματική επιμέλεια και φροντίδα για ξεκούραση και αναζωογόνηση.
Προς αυτή την κατεύθυνση η συναναστροφή με ανθρώπους με τα ίδια ενδιαφέροντα, παρόμοιους στόχους, κοινές αξίες με εμάς, μπορεί να ενδυναμώσει την διάθεση και την θέλησή μας και θα μας βοηθήσει να κάνουμε την προπόνηση, την άσκηση μέρος της καθημερινότητάς μας και εν τέλει η ενασχόληση με τον αθλητισμό να γίνει τρόπος ζωής.
Τελικά το κλειδί είναι να κατανοήσει ο αθλούμενος την διαφορά ανάμεσα στην παραγωγική κόπωση και την υπερβολική καταπόνηση και ακριβώς σ’ αυτό το κρίσιμο σημείο ο ρόλος του προπονητή είναι καθοριστικός αφού πρέπει να βοηθήσει τον αθλητή να εντοπίσει την λεπτή γραμμή έτσι ώστε να διευρύνει τα αγωνιστικά του όρια, χωρίς ωστόσο να οδηγηθεί στην υπερκόπωση ή όπως συνηθίζεται στην αθλητική αργκό «να μην καεί ο αθλητής». Μάλιστα ο κίνδυνος αυτός μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές και να καταστρέψει προδιαγραφόμενες καριέρες και για αυτό απαιτείται ειδικά στις μικρές ηλικίες αυτοσυγκράτηση και ενσυναίσθηση από πλευράς των προπονητών. Αυτή η συνειδητοποίηση αποτελεί την πιο ασφαλή επένδυση για το μέλλον των αθλητών και προπάντων βεβαίως των παιδιών που ασχολούνται με τον αθλητισμό.
Υ.Γ 1 Δεν γίνεται πιο εύκολο εσύ γίνεσαι καλύτερος!:
Οι αθλητές (αγωνιστικός αθλητισμός) και γενικά οι αθλούμενοι (μαζικός αθλητισμός) που ασχολούνται με την άσκηση ερασιτεχνικά επιδιώκουν σχεδόν πάντοτε να αποδώσουν καλύτερα, «κυνηγούν» να επιτύχουν το επόμενο ατομικό ρεκόρ και να κάνουν ένα βήμα παραπάνω. Σ’ αυτήν την προσπάθεια οι προπονήσεις και οι αγώνες είναι συνήθως απαιτητικοί, συχνά δε εξαντλητικοί. Όμως ακόμα και το πιο τέλειο ρυθμισμένο μηχάνημα δεν είναι δυνατόν να δουλεύει συνεχώς στο «κόκκινο», χρειάζεται έστω και για λίγο να δουλέψει με μικρότερη διάρκεια και χαμηλότερη ένταση ακόμα και να «σβήσει εντελώς» ώστε να αποδώσει στο φουλ την επόμενη φορά. Άλλωστε αξίζει να αναφέρουμε πως μια από τις πιο βασικές αρχές της προπονητικής είναι και αυτή της περιοδικότητας που καθορίζει την χρονική περίοδο που ένας αθλητής, μια ομάδα θα «φορτώσει», θα αποδώσει, αλλά και πότε, πόσο και πως θα χαλαρώσει. Για αυτό στον ετήσιο προγραμματισμό (μεγάκυκλος) διαμορφώνονται η προ αγωνιστική, η αγωνιστική και η μεταβατική περίοδος. Εξ’ άλλου με βάση την φυσιολογία του ανθρώπινου οργανισμού είναι δεδομένο (εμπειρικά και επιστημονικά διαπιστωμένο) ότι ένας αθλητής και κατ’ ακολουθία μια ομάδα, δεν είναι κατά κανόνα δυνατόν να βρίσκεται καθ’ όλη τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου, σε «φουλ» φόρμα, στην κορυφή της αθλητικής απόδοσής του.
Συνεπώς το σώμα κατά περιόδους χρειάζεται τον απαραίτητο χρόνο προκειμένου να αναδομηθεί, να αναζωογονηθεί, έτσι ώστε να προσαρμοστεί στις προκλήσεις και να ανταποκριθεί περισσότερο και καλύτερα στις αγωνιστικές απαιτήσεις που έχει μπροστά του.
Σε γενικές γραμμές πρέπει να «ακούμε» το σώμα μας, να ακολουθούμε το βιολογικό μας ρολόι». Όταν λέμε «ακούω το σώμα μου» σημαίνει ότι δίνω προσοχή στα μηνύματα που μας στέλνει το σώμα μας, ώστε να κατανοήσουμε τις ανάγκες του και ως τέτοια σημάδια θεωρούνται:
Κούραση: Ένδειξη ότι ο αθλούμενος χρειάζεται ύπνο
Πόνο ή δυσφορία: Κίνδυνος υπερβολικής καταπόνησης ή τραυματισμού
Πείνα ή δίψα: Ανάγκη για στοχευμένη και επαρκή διατροφή και ενυδάτωση
Στρες ή ένταση: Σημάδι για πλήρη ανάπαυση ή αλλαγή περιβάλλοντος
Όταν σεβόμαστε τα όρια του σώματός μας, προλαμβάνουμε τυχόν προβλήματα υγείας, επιτυγχάνουμε την αποκατάσταση και βελτιώνουμε την απόδοσή μας.
Κατά συνέπεια έπειτα από μια περίοδο με κουραστικές προπονήσεις και εξαντλητικούς αγώνες, πρέπει να ακολουθεί ένας προγραμματισμός με εύκολες προπονήσεις που δεν απαιτούν υψηλούς ρυθμούς και μεγάλες εντάσεις με στόχο την ενεργητική αποκατάσταση την αποφόρτιση βιολογικά, μυοσκελετικά, ψυχικά ακόμα και πνευματικά. Προς τούτο δραστηριότητες που προσφέρονται για «ενεργητική ξεκούραση» μεταξύ των άλλων ενδείκνυνται:
Το χαλαρό τζόκινγκ ή ακόμη και το ζωηρό περπάτημα αποτελεί μια ιδανική λύση ιδίως όταν αυτό γίνεται σε φυσικό περιβάλλον (π.χ. μέσα στο δάσος ή στην παραλία δίπλα στο κύμα). Μια τέτοια δραστηριότητα ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος με τέτοιο (ένταση) και τόσο (διάρκεια) βαθμό έτσι που αφενός δεν έχουμε καταπόνηση των μυών και των αρθρώσεων και αφετέρου έχουμε περιορισμό στην συσσώρευση του γαλακτικού οξέος με την απομάκρυνση των τοξικών προϊόντων που προκύπτουν στις χημικές διεργασίες οι οποίες πραγματοποιούνται για την παραγωγή της απαιτούμενης κάθε φορά κινητικής ενέργειας προπάντων όταν ενεργοποιείται γι’ αυτό ο αναερόβιος μηχανισμός. Πρέπει να σημειώσουμε ότι με την απόλυτη ξεκούραση (ξαπλωμένοι χωρίς κίνηση) η απομάκρυνση των εν λόγω προϊόντων που κουράζουν τα οργανικά συστήματα, επιταχύνεται με πιο αργό ρυθμό αλλά και λιγότερο αποτελεσματικά.
Οι γυμναστικές ασκήσεις, δυναμικές (ισοτονικές) και στατικές (διατάσεις). Οι ασκήσεις αυτές είναι ωφέλιμες για όλους τους αθλητές -μικρούς και μεγάλους, έμπειρους και αρχάριους- γιατί απελευθερώνει την ένταση (αποσυμπίεση) και αποκαθιστά την φυσιολογική κινητικότητα και την ευλυγισία του μυοσκελετικού συστήματος.
Κολύμβηση -υδροθεραπεία, κορυφαία ίσως δραστηριότητα για την ενεργητική ξεκούραση ενός αθλητή-τριας, αφού η άνωση στο νερό μειώνει την αρνητική επιρροή της βαρύτητας στο ανθρώπινο σώμα με την επιβάρυνση που προκαλεί στις αρθρώσεις και τους αρθρικούς θύλακες γενικά. Ταυτόχρονα όμως προσφέρει μια ήπια αντίσταση την οποία το νερό «μοιράζει» ομοιόμορφα κατά την κίνηση σε όλες τις μυϊκές ομάδες και τις αρθρώσεις. Επιπλέον ενεργοποιεί την καρδιοαναπνευστική λειτουργία από μια ιδανική για την καρδιά οριζόντια θέση.
Γιόγκα ή πιλάτες χαμηλής έντασης. Με τις δύο συγκεκριμένες δραστηριότητες επιτυγχάνεται όχι μόνο η διατήρηση αλλά και η βελτίωση της ισορροπίας της ευλυγισίας και της μυϊκής συναρμογής δηλαδή της ικανότητας που έχουν οι μυϊκές ομάδες να λειτουργούν αρμονικά μεταξύ τους και να εκτελούν μηχανικά και με ακρίβεια διάφορες κινήσεις εξοικονομώντας ενέργεια. Στο επίκεντρο και των δυο είναι ο έλεγχος της αναπνοής για την ανακούφιση από τον πόνο και το άγχος.
Ασκήσεις με κύλινδρο αφρού. Το Foam Rollers γνωστό και ως κύλινδρος μασάζ, συγκαταλέγεται στα εργαλεία γυμναστικής που χρησιμοποιούνται τόσο πριν όσο και μετά την προπόνηση ως μέρος της αποκατάστασης αλλά και ως θεραπευτικό βοήθημα για μυοπεριτονιακή απελευθέρωση.
Ποδήλατο Η ενεργητική ξεκούραση μπορεί να γίνει είτε σε στατικό ποδήλατο είτε με ποδηλασία σε εξωτερικούς χώρους, πάντα βέβαια με χαμηλή αντίσταση με ήπιο ρυθμό. Χρειάζεται προσοχή γιατί αν αυξήσουμε τον όγκο και την ένταση στην άσκηση με ποδήλατο ως εναλλακτική ευεργετική αποκατάσταση αφενός δεν επιτυγχάνεται η επιδιωκόμενη αποκατάσταση και αφετέρου αυξάνονται οι πιθανότητες για τυχόν τραυματισμό
Σε γενικές γραμμές η «ένταση» και η διάρκεια των ασκήσεων είτε κατά την αποθεραπεία είτε κατά την ενεργητική ξεκούραση (σβήσιμο) στην μεταβατική αλλά και μέσα στην αγωνιστική περίοδο πρέπει να καθορίζονται σ’ ένα προπονητικό πρωτόκολλο που αντιστοιχεί στη Ζώνη Ι του τριζωνικού μοντέλου, δηλαδή οι ασκήσεις πρέπει να εκτελούνται περίπου σε:
<80% της καρδιακής συχνότητας
<75% της μέγιστης αερόβιας ταχύτητας στη V02 max
2-2,5 mmol στη συγκέντρωση του γαλακτικού
4-5 στην κλίμακα αντιλαμβανόμενης κόπωσης (ήπια έως μέτρια)
Πάντως το ακριβέστερο προπονητικό μοντέλο δίνεται μέσω του εργομετρικού ελέγχου που καθορίζει τις ατομικές ζώνες έντασης.
Τα οφέλη που προκύπτουν από μια περίοδο, όπου ο αθλητής κατεβάζει ρυθμούς, μειώνει και διαφοροποιεί την αθλητική του δραστηριότητα, είναι πολλά και σημαντικά, αφού ο ανθρώπινος οργανισμός έπειτα από έντονο στρες και υπερβολικές εντάσεις και επίπονες προσπάθειες, χρειάζεται τον απαραίτητο χρόνο για ανάκαμψη, σωματική, ψυχική και πνευματική. Μάλιστα η ανάγκη αυτή ισχύει στην πραγματικότητα σε κάθε πτυχή και σχέδιο σ’ όλες τις εκφάνσεις στην κοινωνική μας ζωή.
Στα προφανή οφέλη συμπεριλαμβάνεται το γεγονός πως όταν και αν ο αθλητής αναρρώσει, ανακάμψει και καθαρίσει το μυαλό του, θα επανέλθει πιο φρέσκος, πιο έτοιμος, πιο δυνατός, επίσης κατά την ενεργητική ξεκούραση δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τυχόν τραυματισμούς, όπως με την επαναλαμβανόμενη καταπόνηση στην προαγωνιστική και αναγωνιστική περίοδο. Ακόμα τα ψυχικά οφέλη είναι σημαντικά γιατί το διάλειμμα από την επίπονη και επίμονη αθλητική ρουτίνα, είναι πολύ πιθανόν να εμπνεύσει τον αθλητή πυροδοτώντας νέο ενθουσιασμό για την συμμετοχή του στις προπονήσεις και τους αγώνες.
Στα λιγότερο προφανή είναι ότι η προγραμματισμένη ανάπαυλα από σκληρές και συνεχείς επιβαρύνσεις θα δώσει ανάσες και θα ενισχύσει τελικά το ανοσοποιητικό του σύστημα. Επιπλέον σ’ αυτή τη φάση μπορεί να εξασφαλίσει χρόνο για την ενασχόληση του με άλλα αθλήματα και χόμπι αλλά και για τους ανθρώπους της «ζωής του» ή ακόμα να ξεκουράσει πλήρως το σώμα και το μυαλό του. Και μολονότι δεν συμβαίνει συχνά. εν τούτοις δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο, η περίοδος αυτή να αποτελέσει μια ευκαιρία για έναν ερασιτέχνη κυρίως και ακόμα περισσότερο για έναν αθλητή που βρίσκεται σε μικρή ηλικία, να «ανακαλύψει» την ομορφιά ενός άλλου αθλήματος και να ασχοληθεί πλέον συστηματικά μ’ αυτό αφού νιώθει ότι του αρέσει ή του ταιριάζει περισσότερο ή ακόμα καλύτερα αν αισθάνεται πως του συμβαίνουν και τα δυο.
Συμπερασματικά η ανάπαυλα με ενεργητική ξεκούραση και για ελάχιστες ημέρες με πλήρη αποχή από αθλητικές δραστηριότητες, έπειτα από μια φορτωμένη (συνήθως) αγωνιστική περίοδο και πριν ξανά μπει κάποιος πάλι σε αυστηρό πρόγραμμα δεν είναι απλώς ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα χαλάρωσης. Είναι μια κρίσιμη στρατηγική προπονητική φάση, που προετοιμάζει το έδαφος και «γεμίζει τις μπαταρίες» του αθλητή για την επόμενη μεγάλη προσπάθεια που ακολουθεί. Αξίζει να επισημάνουμε πως η προοπτική ξεκούρασης συνήθως ακούγεται ωραία και ευχάριστα ιδίως μετά από μία σεζόν έντασης τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Παρόλα αυτά για κάποιους αθλητές ειδικά για εκείνους που έχουν συνηθίσει ίσως και «εθιστεί» να λειτουργούν με πολύ αυστηρό πρωτόκολλο (πρόγραμμα) μπορεί να αποδειχθεί πιο δύσκολο από όσο θα πίστευε κανείς,αφου το σώμα συνηθίζει σ’ ένα ρυθμό, το μυαλό ανησυχεί μη χαθούν όσα με κόπο αποκτήθηκαν και τους «πλακώνουν» οι τύψεις αν περάσει μια ημέρα χωρίς να κάνουν το πρόγραμμά τους… και κάπου εκεί έρχεται ο πειρασμός της «ακόμα μιας προπόνησης» να κάνουμε το κάτι παραπάνω. Η αλήθεια όμως είναι απλή όπως κατηγορηματικά μας βεβαιώνει η αθλητική επιστήμη, δηλαδή χωρίς ξεκούραση, αποκατάσταση, αναζωογόνηση δεν υπάρχει πρόοδος. Όσο και αν αγαπάτε την προπόνηση, όσο και αν φοβάστε ότι μπορεί να μείνει πίσω η φυσική σας κατάσταση και γενικά να πέσει η απόδοσή σας, η ξεκούραση είναι βασικό κομμάτι της βελτίωσης. Οι καλύτεροι αθλητές και δη αυτοί που αντέχουν στο χρόνο ξέρουν πότε να πατάνε το γκάζι και πότε να σηκώνουν το πόδι από το πεντάλ. Ο φιλόσοφος και δια βίου μανιώδης δρομέας Τζόν Καάγκ έχει χαρακτηριστικά πει: «το να κάνεις μια επιπλέον προπόνηση ένα έξτρα χιλιάρι, δεν σε κάνει καλύτερο αθλητή, απλώς σε κάνει ηλίθιο». Τελικά με δυο λόγια το να ξεκουράζεται ένας αθλητής ή μια ομάδα δεν είναι ένδειξη χαλάρωσης είναι ένδειξη σοφίας.
Αξίζει επίσης να γνωρίζουμε ότι σχετικές μελέτες και έρευνες δείχνουν ότι η φυσική κατάσταση δεν κινδυνεύει από σημαντική μείωση, ούτε χάνεται η ικανότητα για γρήγορη επαναφορά, όταν ένας αθλητής ξεκουράζεται εντελώς για μία (περίπου) εβδομάδα. Εξ’ άλλου αρκετά από τα περιεχόμενα και τα προπονητικά ερεθίσματα που είναι κατάλληλα για την ενεργητική ξεκούραση, προσφέρουν τη δυνατότητα όχι απλά να διατηρήσει, αλλά ακόμα και να βελτιώσει ένας αθλητής την αερόβια ικανότητά του η οποία ως γνωστόν αποτελεί το θεμέλιο για να χτίσει κανείς μια ιδανική φυσική κατάσταση.
Προφανώς η αποκατάσταση σε καμία περίπτωση δεν αφορά μόνο μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αντιθέτως αφορά την καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής του κάθε αθλούμενου που πρέπει να φροντίζει γι’ αυτό με συνέπεια, επιμέλεια και συνέχεια.
Προς τούτο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και επιμονή έτσι ώστε να μην υποβαθμίζεται και συχνά να παραλείπεται ένα από τα τρία βασικά «μέρη» στη δομή ενός προπονητικού – αθλητικού προγράμματος δηλαδή η αποθεραπεία που μπορεί συνδυαστικά να περιλαμβάνει: διατάσεις, μασάζ με αφρώδη κύλινδρο, ασκήσεις ενδυνάμωσης (κυρίως κοιλιακούς και ραχιαίους) καθώς και δρομικές και παιγνιώδεις ασκήσεις ήπιας κινητικότητας.
Επιπλέον, αμέσως μετά την προπόνηση και ακόμα περισσότερο μετά τον αγώνα ο αθλητής θα πρέπει να αφιερώσει χρόνο για ανεφοδιασμό και πρώτα από όλα για επαρκή, και στοχευμένη ενυδάτωση, βομβαρδίζοντας στην κυριολεξία τον οργανισμό του με υγρά (κυρίως νερό και χυμούς από φρούτα εποχής). Στη συνέχεια πρέπει να φροντίσει, να τροφοδοτήσει τον οργανισμό του με τα θρεπτικά συστατικά που ενδεχομένως χάθηκαν από την προσπάθεια που προηγήθηκε. Μ’ αυτές τις δύο καθοριστικές παρεμβάσεις θα δώσει στο σώμα τα καύσιμα, τα εφόδια (στερεά και υγρά) που θα βελτιώσουν την ταχύτητα αποκατάστασης του αθλητή/τριας. Μάλιστα οι ειδικοί επιστήμονες συνιστούν ότι ο αθλητής πρέπει να φάει ένα ισορροπημένο γεύμα μέσα σε μια ώρα από την ολοκλήρωση της προπόνησης ή του αγώνα. Αν χάσει το παράθυρο της μιας ώρας οι διατροφολόγοι θεωρούν ότι χάνεται ένα σημαντικό μέρος από την θρεπτική αξία του γεύματος.
Τέλος ο καθημερινός ποιοτικός ύπνος αποτελεί τον πιο καθοριστικό παράγοντα στην ξεκούραση και την αποκατάσταση όλων όσων ασχολούνται με τον αθλητισμό και όχι μόνον. Όταν μιλάμε για ποιοτικό ύπνο αναφερόμαστε στο πότε, δηλαδή ώρες συμβατές με το βιολογικό ρολόι του τους βιορυθμούς του στην τρέχουσα κοινωνικής πραγματικότητας, αλλά και το πως, δηλαδή χωρίς διακοπές και προπάντων χωρίς καμμιά ηλεκτρονική συσκευή μέσα στο υπνοδωμάτιο. Καθώς και στο Πόσο δηλαδή επτά με οκτώ (7-8) ώρες τουλάχιστον καθημερινώς.
Ο ύπνος πραγματικά εκτός από την κατ’ αρχήν ξεκούραση, συμβάλλει με μοναδικό και ουσιαστικό τρόπο, στην αναζωογόνηση του αθλητή τόσο σωματικά, όσο και ψυχικά, πνευματικά αλλά και συναισθηματικά. Ο ύπνος προσφέρει την δυνατότητα στον οργανισμό του αθλητή, να αφομοιώνει τις προπονητικές προσαρμογές και έτσι να δημιουργεί την πιο ευνοϊκή συνθήκη ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί σε νέες και ενδεχομένως μεγαλύτερες επιβαρύνσεις. Επίσης έτσι περιορίζονται αρκετά οι πιθανότητες τυχόν τραυματισμού.
Τα ομαδικά παιχνίδια και τα δρομικά αγωνίσματα, που είναι εντόνως καταβολικά αθλήματα απαιτούν επαρκή και ποιοτικό ύπνο. Είναι τόση και τέτοια η ζωτική σημασία και η αξία του ύπνου στην αναζωογόνηση όχι μονάχα των αθλητών μα γενικότερα των ανθρώπων, ώστε κάποια άλλη στιγμή, ίσως αναφερθούμε διεξοδικά στις ευεργεσίες που προσφέρει ο ύπνος στην λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και ιδίως του εγκεφάλου.
Συνεπώς η ενεργητική ξεκούραση με την αποθεραπεία και την περιοδικότητα στις επιβαρύνσεις για την αποκατάσταση, η διατροφή και η ενυδάτωση για την ανατροφοδότηση καθώς και ο απαραίτητος ύπνος για την αναζωογόνηση, συντελούν καθοριστικά στο να ανταποκριθεί με επιτυχία ο αθλητής στις αυξημένες ανάγκες που απαιτούν οι αγώνες και η καθημερινή προπονητική ρουτίνα. Μ’ άλλα λόγια ο αθλητής πρέπει να τηρεί με συνέπεια, συνέχεια και συστηματική επιμέλεια και φροντίδα την λεγόμενη «Αγία Τριάδα» που πρέπει να συνοδεύει, να περιβάλει απαρεγκλίτως την εκπαίδευση, την προσπάθεια του κάθε αθλητή προς την επιτυχία και την καταξίωση του. 1) η στοχευμένη αποθεραπεία και το περιοδικό «σβήσιμο» της έντασης 2) σωστή και επαρκή διατροφή και ενυδάτωση 3) καλός ύπνος (πόσο, πότε, πως).
Είναι περισσότερο από βέβαιο πως ακολουθώντας κανείς τους συγκεκριμένους κανόνες (ειδικά αθλητής) αλλά γενικά κάθε άνθρωπος κατ’ αρχάς βελτιώνει την υγεία του και γίνονται πιο αποτελεσματικές και ευκολότερες οι προπονήσεις με αποτέλεσμα να μειώνονται δραστικά οι πιθανότητες τραυματισμών και ακόμα παρατείνεται εντυπωσιακά και μάλιστα στο υψηλότερο επίπεδο η διάρκεια της αθλητικής καριέρας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ο Λεμπρόν Τζέιμς και ο Κριστιάν Ρονάλντο οι οποίοι αν και πέρασαν στην τέταρτη δεκαετία της ζωής τους εξακολουθούν να παραμένουν κορυφαίοι στην παγκόσμια ελίτ του αθλήματός τους. Και πραγματικά έχει πολύ ενδιαφέρον να διαπιστώσει κανείς πόσο πιστά και αυστηρά ακολουθούν τους κανόνες της «Αγίας Τριάδας» που περιβάλλουν την προπόνηση και βασικά την εξωγηπεδική τους ζωή. Ταυτοχρόνως βεβαίως με την ίδια διάθεση, πειθαρχεία και αφοσίωση ακολουθούν και τους τρεις καθοριστικούς κανόνες που έχουν να κάνουν με την προπόνηση αυτή καθ’ αυτή. Ήτοι 1) σκληρή δουλειά 2) πολύ σκληρή δουλειά 3) πάρα πολύ σκληρή δουλειά.
Είναι γεγονός πως οι περισσότεροι προπονητές, αθλητές και αθλούμενοι ασχολούνται κυρίως με προπονητικές αρχές, με προπονητικές ζώνες, με προπονητικά προγράμματα, με ειδικές ασκήσεις, με το αναερόβιο κατώφλι, με την μέγιστη αερόβια ταχύτητα κ.α. συναφή αθλητικά δεδομένα. Όμως πριν και πέρα από αυτά αν πρωτίστως δεν δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες, τις προϋποθέσεις και τις ρουτίνες, κανένα προπονητικό μοντέλο ή αγωνιστικό πρόγραμμα δεν πρόκειται να βοηθήσει έναν αθλητή/τρια να αξιοποιήσει το ΜΑΞΙΜΟΥΜ των δυνατοτήτων, των χαρισμάτων και του ταλέντου του.
Αγαπητοί φίλοι η εποχή και η κοινωνία που ζούμε δεν βοηθούν την προσήλωση σ’ ένα στόχο και γενικότερα στην συστηματική απασχόληση σε μια κατάσταση η οποία συχνά υπερβαίνει τη ζώνη της άνεσης μας. Με πιο απαλά λόγια αν δεν βάλουμε εμείς προτεραιότητες κανένας άλλος δεν θα το κάνει για εμάς. Προφανώς και δεν εννοούμε πως πρέπει να αποξενωθούμε από τον κοινωνικό μας περίγυρο εν τούτοις η αθλητική προετοιμασία μέσα και έξω από τους αγωνιστικούς χώρους προϋποθέτει και σκληρή δουλειά και συστηματική επιμέλεια και φροντίδα για ξεκούραση και αναζωογόνηση.
Προς αυτή την κατεύθυνση η συναναστροφή με ανθρώπους με τα ίδια ενδιαφέροντα, παρόμοιους στόχους, κοινές αξίες με εμάς, μπορεί να ενδυναμώσει την διάθεση και την θέλησή μας και θα μας βοηθήσει να κάνουμε την προπόνηση, την άσκηση μέρος της καθημερινότητάς μας και εν τέλει η ενασχόληση με τον αθλητισμό να γίνει τρόπος ζωής.
Τελικά το κλειδί είναι να κατανοήσει ο αθλούμενος την διαφορά ανάμεσα στην παραγωγική κόπωση και την υπερβολική καταπόνηση και ακριβώς σ’ αυτό το κρίσιμο σημείο ο ρόλος του προπονητή είναι καθοριστικός αφού πρέπει να βοηθήσει τον αθλητή να εντοπίσει την λεπτή γραμμή έτσι ώστε να διευρύνει τα αγωνιστικά του όρια, χωρίς ωστόσο να οδηγηθεί στην υπερκόπωση ή όπως συνηθίζεται στην αθλητική αργκό «να μην καεί ο αθλητής». Μάλιστα ο κίνδυνος αυτός μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές και να καταστρέψει προδιαγραφόμενες καριέρες και για αυτό απαιτείται ειδικά στις μικρές ηλικίες αυτοσυγκράτηση και ενσυναίσθηση από πλευράς των προπονητών. Αυτή η συνειδητοποίηση αποτελεί την πιο ασφαλή επένδυση για το μέλλον των αθλητών και προπάντων βεβαίως των παιδιών που ασχολούνται με τον αθλητισμό.
Υ.Γ 1 Δεν γίνεται πιο εύκολο εσύ γίνεσαι καλύτερος!:
Υ.Γ 2 Αν η γνώση δημιουργεί προβλήματα, η άγνοια σίγουρα δεν μπορεί να τα λύσει!
.webp "ΑΡΓΟΛΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ")