Νὰ θυμηθοῦμε καὶ τὸν ἅγιο Βασίλειο, ποὺ ἡ γιορτή του, λίγο μετὰ τὴν Γέννηση τοῦ Ἰησοῦ, ἔχει τελείως παρεξηγηθῆ, καὶ οὐδεμία σχέση ἔχει μὲ τὴ φιγοῦρα τοῦ παχουλοῦ καλοκάγαθου ἄντρα ποὺ μᾶς παρουσιάζουν ἐντέχνως διάφοροι σὰν τὸν Ἅγιο Βσίλειο.
Ὁ μέγας Βασίλειος, ὁ ἱεράρχης καὶ μετέπειτα ἅγιος τῆς ὀρθοδοξίας, γεννήθηκε στὴν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας. Γονεῖς του οἱ πιστοὶ χριστιανοὶ Βασίλειος καὶ Ἐμμέλεια. Ἀδελφή του ἡ ὁσία Μακρίνα καὶ ἀδελφός του ὁ κατὰ πέντε χρόνια μικρότερός του Γρηγόριος μετέπειτα ἐπίσκοπος Νύσσης.
Ὁ Βασίλειος σπούδασε στὴν Ἀθήνα τὴν ἑλληνικὴ παιδεία. Ὡς ἱεράρχης διακρίθηκε γιὰ τὴν μέριμνά του, μὲ ἀγάπη καὶ ὀργανωμένες κινήσεις, γιὰ τὴν ἀνακούφιση ἀνθρώπων ποὺ εἶχαν ἀνάγκη. Ἐπίσης ἄφησε μεγάλο θεολογικὸ ἔργο, ἀπὸ τοὺς πρώτους ποὺ χρησιμοποίησε στὴν θεμελίωση τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας καὶ ὅ,τι ἐκλεκτώτερο βρῆκε στὴν ἀρχαιοελληνικὴ φιλοσοφία. Στὴν ἐμφάνιση ἦταν λεπτός, μελαχροινός, κ’ ἔζησε 40 χρόνια.
Ὁ καλοκάγαθος ἀσπρομάλλης παχουλὸς ἄντρας κατοικοῦσε σὲ βόρεια χῶρα, ἴσως Λαπωνία, σὲ περιοχὲς ποὺ τὶς σκεπάζει συχνὰ τὸ χιόνι. Οἱ κάτοικοι τῶν περιχώρων πήγαιναν στὴν πόλη νὰ προμηθευτοῦν ἀγαθᾶ πρὶν ἀποκλειστοῦν ἀπὸ τὰ χιόνια, που ἔπεφταν γύρω στὸ τέλος τοῦ χρόνου.
Μιὰ χρονιὰ ἦρθαν τὰ χιόνια πιὸ νωρίς καὶ κάποια χωριὰ ἀποκλείστηκαν.
Ἕνας τολμηρὸς καὶ φιλάνθρωπος ἄντρας φόρτωσε τὸ ἔλκηθρό του, ποὺ τὸ ἔσερναν τάρανδοι, μὲ διάφορα ἀγαθά, φόρεσε ροῦχα σὲ κόκκινο χρῶμα γιὰ νὰ φαίνεται σὲ περίπτωση που τοῦ συμβῆ ἀτύχημα καὶ παρὰ τὸ τσουχτερὸ κρύο καὶ τὶς ἀνεμοθύελλες ποὺ πιθανὸν νὰ συναντοῦσε καθ’ὁδὸν ξεκίνησε μὲ τὶς εὐχὲς τῶν συμπατριωτῶν του, γιὰ τ’ ἀποκλεισμένα χωριά, οἱ κάτοικοι τῶν ὁποίων εἶχαν περιέλθει σὲ ἀπόγνωση ἀπὸ τὴν ἀνέλπιστη ἀπομόνωση.
Ὅταν λοιπὸν εἶδαν τὸν ἄνθρωπο νὰ φτάνη μὲ τὸ φορτίο τῶν ἀγαθῶν, θέτοντας σὲ κίνδυνο τὴ ζωὴ του, τὸν ὑποδέχτηκαν κατασυγκινημένοι καὶ ἐπειδὴ πλησίαζε ἡ γιορτὴ τοὺ Ἁγίου, τοὺς πήγε ΣΑΝ ἅγιος Βασίλειος (γνωστὸς γιᾶ τὴν ἀγαθοεργία του)
Μὲ τὸν καιρὸ καὶ γιὰ ἐμπορικοὺς λόγους, κάποιοι μετέτρεψαν τὸν καλοκάγαθο καὶ φιλάνθρωπο σὲ ἅγιο. Ἄλλη λοιπὸν εἶναι ἡ ἐμπορικὴ γιορταστικὴ φιγοῦρα, ἄλλος ὁ ἅγιος Βασίλειος. Καὶ μπορεῖ μία μικρὴ ὑπερβολὴ καὶ διαφοροποίηση ( ; ) γιὰ τὴν χαρὰ τῶν παιδιῶν νὰ εἶναι δικαιολογημένη ( ;). Ὅμως ὅταν προστίθενται συνέχεια ξένα στοιχεῖα καὶ ἀνούσιες λεπτομέρειες, εὐτελίζονται οἱ μεγάλες γιορτές μας στὸ ἐπίπεδο θεματικῶν πάρκων γιὰ ὑπερκατανάλωση.
Βασιλικὴ Κολοκυθάκου
Ἁγιογράφος,
πρόεδρος ἀκαδημίας βυζαντινῶν τεχνῶν “Ἁγιὰ Σοφιά”
