.jpg)
Έχει προσκαλέσει οκτώ ερευνητές θεατρολόγους να παρουσιάσουν θεατρολογικά θέματα τα οποία είναι αντικείμενο της έρευνάς τους. Επειδή τα θέματα είναι διαχρονικά και συγχρονικά έχουν ευρύτερο ενδιαφέρον και για το λόγο αυτό η ημερίδα είναι ανοιχτή στο κοινό.
Ενδιαφέρει όλους και ιδιαίτερα θεατρολόγους, φιλολόγους, κοινωνιολόγους και άλλες ειδικότητες των ανθρωπιστικών επιστημών. Η είσοδος είναι ελεύθερη και θα δοθούν βεβαιώσεις για όσους παρακολουθήσουν από τις 11.00 μέχρι τις 15.00.
Εισηγητές/τριες είναι οι θεατρολόγοι, Αθηνά Στούρνα, Ιωάννα Καραμάνου, Αθανάσιος Μπλέσιος, Άννα Τσίχλη, Γιάννης Λεοντάρης, Αύρα Ξεπαπαδάκου, Ρέα Γρηγορίου και Έλενα Παπαλεξίου.
11.00΄Καλωσόρισμα μεταπτυχιακών από Κοσμήτορα καθηγήτρια κ. Άλκηστις Κοντογιάννη
11.10΄ ΑΘΗΝΑ ΣΤΟΥΡΝΑ
Η δραματοποίηση μύθων για το παιδικό κοινό: μια παρουσίαση της δουλειάς του Θιάσου Ωκύπους
11.30 ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ
Η πρόσληψη του αρχαίου δράματος ως πρόταση για τη διδασκαλία των μαθημάτων της δραματικής ποίησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
11.50΄ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΛΕΣΙΟΣ
Το κρητικό και το επτανησιακό θέατρο
12.10΄-12.20΄ Συζήτηση
12.20΄ -12.40΄ Διάλειμμα
12.40΄ ΑΝΝΑ ΤΣΙΧΛΗ
Παραστασιακές σπουδές και τεχνικές: ένα ταξίδι μέσα από σύγχρονες ομάδες και σχολές
13.00΄ ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΕΟΝΤΑΡΗΣ
Θεατρικές ομάδες και συν-δημιουργία στην Ελλάδα της κρίσης
13.20΄ -13.40΄ Συζήτηση
13.40΄ ΡΕΑ ΑΡΓΥΡΙΟΥ
Η τηλεοπτική αισθητική και το σύγχρονο ελληνικό θέατρο
14.00 ΑΥΡΑ ΞΑΠΑΠΑΔΑΚΟΥ
«Μία αρχαία γυναίκα»: Η Μαρία Κάλλας ως Μήδεια στην ομότιτλη ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι
14.20΄ ΕΛΕΝΑ ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ
Ανθρωπόμορφα ρομπότ στη σύγχρονη σκηνή: εικόνες από ένα κοντινό μέλλον
14.40΄ Συζήτηση
15.00 Κλείσιμο εργασιών
ΑΘΗΝΑ ΣΤΟΥΡΝΑ
Η Αθηνά Στούρνα είναι Σκηνογράφος/ενδυματολόγος και θεατρολόγος. Σπούδασε Σκηνογραφία στην Αγγλία (Wimbledon School of Art και Rose Bruford College)και είναι αριστούχος απόφοιτος Θεατρολογίας (Maîtrise, D.E.A.) από το Πανεπιστήμιο Paris III – Sorbonne-nouvelle, όπου επίσης ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή με τίτλο Η κουζίνα και η σκηνή: πίνοντας και τρώγοντας στο θέατρο του 20ού αιώνα.
Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Πελοποννήσου και Πατρών, στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και στο Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και Διακόσμησης του ΤΕΙ Αθήνας. Από το 2013 διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Θεατρικών Σπουδών του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (Ιστορία του Θεάτρου και Δραματολογία, Στοιχεία Υποκριτικής και Σκηνοθεσίας). Έχει εκδώσει μία μονογραφία, κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους και έχει αρθρογραφήσει σε επιστημονικά περιοδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ισπανία, Γαλλία, Βρετανία και Ρουμανία). Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια και ημερίδες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η δραματοποίηση μύθων για το παιδικό κοινό: μια παρουσίαση της δουλειάς του Θιάσου Ωκύπους (Βουλευτικό)
Η εισήγηση εστιάζει στη χρήση της μυθολογίας, ελληνικής και παγκόσμιας, με σκοπό τη δημιουργία παραστάσεων και εκπαιδευτικών εργαστηρίων. Μέσα από μία σύντομη παρουσίαση του έργου και των στόχων του πολυπολιτισμικού Θιάσου Ωκύπους, θα αναφερθούμε στη μέθοδο και τα μέσα που χρησιμοποιεί, όπως επίσης και στις παραστάσεις που έχει δώσει κατά καιρούς σε μη θεατρικούς χώρους του Νομού Αργολίδας.
·
ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ
H Ιωάννα Καραμάνου είναι επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο γνωστικό αντικείμενο της αρχαίας τραγωδίας. Είναι αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (9.48/10), κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (MPhil) από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και διδακτορικού τίτλου από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (University College London). Είναι συγγραφέας του βιβλίου Euripides: Danae and Dictys (Munich-Leipzig 2006, Walter De Gruyter). Έχει εκπονήσει περισσότερες από είκοσι-πέντε επιστημονικές μελέτες για τις αποσπασματικώς παραδεδομένες τραγωδίες του Ευριπίδη, για την πρόσληψη της αρχαίας τραγωδίας, για λογοτεχνικούς παπύρους και για τις εικονογραφικές μαρτυρίες για την αρχαία παράσταση. Οι εργασίες της έχουν δημοσιευθεί σε διεθνείς συλλογικούς τόμους και διεθνή περιοδικά, όπως L’ Antiquite Classique, Journal of Hellenic Studies, Bulletin of the Institute of Classical Studies, Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik, Greek and Roman Musical Studies, Quaderni Urbinati di Cultura Classica και στην έγκριτη σειρά The Oxyrhynchus Papyri. Έως τώρα απαριθμεί εκατόν δώδεκα (112) ετεροαναφορές στο επιστημονικό της έργο, εκ των οποίων οι ογδόντα τρεις (83) εντοπίζονται στη διεθνή βιβλιογραφία.
Η πρόσληψη του αρχαίου δράματος ως πρόταση για τη διδασκαλία των μαθημάτων της δραματικής ποίησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Το συγκεκριμένο μάθημα περιλαμβάνει μία πρόταση για τη διδακτική της αρχαίας δραματικής ποίησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι κεντρικοί άξονες της δραματουργίας και της παράστασης μπορούν να αναδειχθούν και να αφομοιωθούν αποτελεσματικότερα από τους μαθητές μέσω της αναφοράς στην πρόσληψη των έργων που διδάσκονται στο Γυμνάσιο (Ελένη του Ευριπίδη) και στο Λύκειο (Αντιγόνη του Σοφοκλή). Για το σκοπό αυτό, προτείνεται αφενός η διακειμενική προσέγγιση μεταξύ των τραγωδιών αυτών και των έργων του μεταγενέστερου θεάτρου (λ.χ. Αντιγόνη του Ανούιγ, Αντιγόνη του Μπρεχτ, Πάροδος Θηβών του Καμπανέλλη) και αφετέρου η παρακολούθηση ή και προβολή παραστάσεών τους. Με τον τρόπο αυτό και μέσω του αντίστοιχου βοηθητικού υλικού, οι μαθητές θα είναι σε θέση να αντιληφθούν την επιβίωση του αρχαίου δράματος στο μεταγενέστερο και σύγχρονο θέατρο, εμπλουτίζοντας τη θεατρική τους παιδεία, και να αποτιμήσουν τα στοιχεία εκείνα που καθιστούν επίκαιρες τις αξίες των αρχαίων δραματικών έργων στις μέρες μας.
·
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΛΕΣΙΟΣ
Ο Αθανάσιος Μπλέσιος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, στο γνωστικό αντικείμενο «Συγκριτική Δραματολογία του Νεοελληνικού Θεάτρου σε σύνδεση με τη λογοτεχνία». Έχει γράψει πολλές μελέτες σε σχέση με το νεοελληνικό θέατρο, συχνά σε σύγκριση με το ευρωπαϊκό, και σε σχέση με τη νεοελληνική λογοτεχνία, σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά. Καλύπτει μια περίοδο στις μελέτες του από την εποχή του κρητικού θεάτρου μέχρι τη σημερινή εποχή. Έχει ιδιαίτερα ασχοληθεί με ζητήματα θεάτρου, δραματολογίας, λογοτεχνίας και πολιτισμού του 19ου και του 20ού αιώνα, ενώ έχει αναλύσει ένα σημαντικό αριθμό θεατρικών και λογοτεχνικών έργων των δύο αυτών αιώνων. Τα βιβλία που έχουν εκδοθεί είναι τα εξής: 1. Μελέτες νεοελληνικής δραματολογίας. Από τον Χορτάτση έως τον Καμπανέλλη, Παπαζήσης 2007, 2011 (β΄ έκδοση), 2. Κράτος, κοινωνία και έθνος στη νεοελληνική λογοτεχνία, από το 1890 έως το 1930, Σοκόλης 2008, 3. Το θεατρικό έργο του Δ. Κ. Βυζάντιου, Παπαζήσης 2010.
Το κρητικό και το επτανησιακό θέατρο
Το κρητικό και το επτανησιακό θέατρο αποτελούν τα δύο πρώτα και σημαντικά κεφάλαια στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου. Η θεατρική δραστηριότητα στα μέρη αυτά κυρίως επί βενετοκρατίας εξασφαλίζει ένα βάθος χρόνου στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, καθώς και τη σύνδεση των δύο τελευταίων αιώνων με την αναγεννησιακή και τη μετα-αναγεννησιακή εποχή. Συγχρόνως, οι δύο αυτές περίοδοι (του επτανησιακού και του κρητικού θεάτρου) συμβάλλουν στην αίσθηση της αδιάσπαστης ενότητας του νεοελληνικού πολιτισμού από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα. Η Ερωφίλη και Ο Βασιλικός αποτελούν τα δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα έργων, από τα οποία εμπνέεται η νεοελληνική δραματουργία τουλάχιστον από τα τέλη του 19ου αιώνα.
ΑΝΝΑ ΤΣΙΧΛΗ
Η Άννα Τσίχλη είναι κάτοχος πτυχίου του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και μεταπτυχιακού τίτλου στις Παραστασιακές Σπουδές του The Central School of Speech and Drama (Υποτροφία Στάη). Εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (Υποτροφία Έρευνας Ηράκλειτος).
Έχει σκηνοθετήσει θεατρικές παραστάσεις, performances, video art και happenings, ενώ έχει εργαστεί και ως σύμβουλος δραματουργίας στο θέατρο. Έργα της έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Αγγλία, Ελβετία, Ινδία, Ταϋλάνδη).
Έχει συμμετάσχει σε φεστιβάλ, συνέδρια και ευρωπαϊκά ερευνητικά και εργαστηριακά προγράμματα, σε επιτροπές αξιολόγησης στην Ελλάδα και το εξωτερικό και διαθέτει δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων.
Παραστασιακές σπουδές και τεχνικές: ένα ταξίδι μέσα από σύγχρονες ομάδες και σχολές
Από το τέλος της δεκαετίας του ’60 αρχίζουν να δημιουργούνται θεατρικές ομάδες που συνδυάζουν τη θεατρική πράξη με τη μελέτη της παραστατικότητας των διαφορετικών σκηνικών εκφράσεων και πειραματισμών. Τα κέντρα αυτά αποτελούν τη βάση για τη δημιουργία σχολών εκπαίδευσης και ανταλλαγής γνώσης ως προς α. τη σκηνική τέχνη (υποκριτική/σκηνοθεσία/τεχνικές άλλων μορφών έκφρασης) β. τη σχέση ηθοποιού-κοινού γ. την έννοια της κοινότητας. Μέσα από κοινές δραστηριότητες, εργαστήρια και παραστάσεις στα θεατρικά αυτά κέντρα γίνονται ζυμώσεις και ανταλλαγές, οι οποίες θα αλλάξουν βαθιά την γνώση και την αντίληψη του θεάτρου τις επόμενες δεκαετίες. Σημαντικοί σκηνοθέτες και θεωρητικοί, όπως οι Jerzy Grotowski, Eugenio Barba, Wlodziemierz Staniewski, Richard Gough, Peter Brook, Ariane Mnouchkine, Richard Schechner, θα δημιουργήσουν «σχολές» και τεχνικές, οι οποίες θα καθιερωθούν ως τα βασικότερα σημεία αναφοράς στην πρακτική, στη θεωρία και στην διδασκαλία των παραστασιακών σπουδών στο τέλος του 20ού αιώνα και στις αρχές του 21ου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΕΟΝΤΑΡΗΣ
Ο Γιάννης Λεοντάρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965.
Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και Διδάκτωρ Συγκριτικής Γραμματολογίας στο πανεπιστήμιο PARIS X - NANTERRE.
Εργάζεται στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή, όπου διδάσκει Σκηνοθεσία και Υποκριτική. Μελέτες και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους, επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων.
Από το 1987 μέχρι σήμερα, έχει εργαστεί ως σκηνοθέτης στον κινηματογράφο (όπου έχει τιμηθεί τρεις φορές με το Α' Κρατικό Βραβείο καλύτερης ταινίας) και το θέατρο (συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με το Εθνικό Θέατρο, το ΚΘΒΕ, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου και θεατρικούς οργανισμούς του εξωτερικού όπως το Theatre de la Ville στο Πρίσι, Festival Avignon OFF, το Wild Project Theater στη Ν.Υόρκη κ.α.).
Θεατρικές ομάδες και συνδημιουργία στην Ελλάδα της κρίσης
Ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά του οργανισμού που ονομάζουμε "θεατρική ομάδα"; Με ποιους όρους η διαδικασία της συνδημιουργίας στο πλαίσιο της πρόβας, οδηγεί στο σκηνικό γεγονός; Σε ποιο βαθμό επηρεάζει η οικονομική κρίση τη λειτουργία και τη δημιουργικότητα των θεατρικών ομάδων στη χώρα μας;
·
ΑΥΡΑ ΞΕΠΑΠΑΔΑΚΟΥ
Η Αύρα Ξεπαπαδάκου είναι λέκτωρ Θεατρολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ερευνητικό της πεδίο είναι η ιστορία του θεάτρου και της όπερας.
Στο πλαίσιο της ερευνητικής της δραστηριότητας, έχει μελετήσει επισταμένως τη ζωή και το έργο του Ζακύνθιου συνθέτη Παύλου Καρρέρ (βλ. ομότιτλη έκδοση, Fabottobooks 2013). Επίσης έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελετήματα που εξετάζουν θέματα όπως η σχέση ανάμεσα στην ιταλική και την επτανησιακή όπερα, το δίπολο εκδυτικισμός / οριενταλισμός στο νεοελληνικό θέατρο και την έντεχνη νεοελληνική μουσική, η πολιτιστική ζωή του 19ου αιώνα.
Υπήρξε επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος Archivio: The Theatre Archive of the Socìetas Raffaello Sanzio που υλοποιήθηκε στην Ιταλία (Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2013) και είναι μέλος της κύριας ερευνητικής ομάδας του διάδοχου έργου στο πλαίσιο της Πράξης «Αριστεία ΙΙ» (Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2014-2015).
«Μία αρχαία γυναίκα»: Η Μαρία Κάλλας ως Μήδεια στην ομότιτλη ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι
Η προτεινόμενη εισήγηση αναφέρεται στην αναμέτρηση μιας παγκοσμίου φήμης Ελληνίδας με έναν μνημειώδη ρόλο της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας. Φιλοδοξεί να αναλύσει την ερμηνεία της Μαρίας Κάλλας ως πριμιτιβικής Μήδειας στην ομότιτλη ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι. Θα εξεταστούν οι ιδεολογικές προθέσεις του σκηνοθέτη και η θεμελιώδης καλλιτεχνική σύλληψη που κρύβονται πίσω από την ταινία. Στη συνέχεια θα επιχειρηθεί μία αναλυτική σύγκριση ανάμεσα στην τελική κόπια της ταινίας και το ευριπιδικό πρότυπο, αλλά και το αρχικό σενάριο του Παζολίνι Οράματα της Μήδειας. Τέλος, θα διερευνηθεί ο αντι-οπερατικός τρόπος με τον οποίον ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί την πρωταγωνίστρια, αφαιρώντας της ολοσχερώς το λαμπερό περίβλημα της ντίβας και προσδίδοντάς της προαιώνια αρχετυπικά χαρακτηριστικά.
Εισηγητές/τριες είναι οι θεατρολόγοι, Αθηνά Στούρνα, Ιωάννα Καραμάνου, Αθανάσιος Μπλέσιος, Άννα Τσίχλη, Γιάννης Λεοντάρης, Αύρα Ξεπαπαδάκου, Ρέα Γρηγορίου και Έλενα Παπαλεξίου.
Πρόγραμμα
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΗΜΕΡΙΔΑ , 9 Νοεμβρίου 2014
Βουλευτικό, Ναύπλιο
11.00΄- 15.00΄
Όψεις της Θεατρολογικής έρευνας
11.00΄Καλωσόρισμα μεταπτυχιακών από Κοσμήτορα καθηγήτρια κ. Άλκηστις Κοντογιάννη
11.10΄ ΑΘΗΝΑ ΣΤΟΥΡΝΑ
Η δραματοποίηση μύθων για το παιδικό κοινό: μια παρουσίαση της δουλειάς του Θιάσου Ωκύπους
11.30 ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ
Η πρόσληψη του αρχαίου δράματος ως πρόταση για τη διδασκαλία των μαθημάτων της δραματικής ποίησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
11.50΄ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΛΕΣΙΟΣ
Το κρητικό και το επτανησιακό θέατρο
12.10΄-12.20΄ Συζήτηση
12.20΄ -12.40΄ Διάλειμμα
12.40΄ ΑΝΝΑ ΤΣΙΧΛΗ
Παραστασιακές σπουδές και τεχνικές: ένα ταξίδι μέσα από σύγχρονες ομάδες και σχολές
13.00΄ ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΕΟΝΤΑΡΗΣ
Θεατρικές ομάδες και συν-δημιουργία στην Ελλάδα της κρίσης
13.20΄ -13.40΄ Συζήτηση
13.40΄ ΡΕΑ ΑΡΓΥΡΙΟΥ
Η τηλεοπτική αισθητική και το σύγχρονο ελληνικό θέατρο
14.00 ΑΥΡΑ ΞΑΠΑΠΑΔΑΚΟΥ
«Μία αρχαία γυναίκα»: Η Μαρία Κάλλας ως Μήδεια στην ομότιτλη ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι
14.20΄ ΕΛΕΝΑ ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ
Ανθρωπόμορφα ρομπότ στη σύγχρονη σκηνή: εικόνες από ένα κοντινό μέλλον
14.40΄ Συζήτηση
15.00 Κλείσιμο εργασιών
Όψεις της Θεατρολογικής έρευνας
Η Αθηνά Στούρνα είναι Σκηνογράφος/ενδυματολόγος και θεατρολόγος. Σπούδασε Σκηνογραφία στην Αγγλία (Wimbledon School of Art και Rose Bruford College)και είναι αριστούχος απόφοιτος Θεατρολογίας (Maîtrise, D.E.A.) από το Πανεπιστήμιο Paris III – Sorbonne-nouvelle, όπου επίσης ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή με τίτλο Η κουζίνα και η σκηνή: πίνοντας και τρώγοντας στο θέατρο του 20ού αιώνα.
Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Πελοποννήσου και Πατρών, στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και στο Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και Διακόσμησης του ΤΕΙ Αθήνας. Από το 2013 διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Θεατρικών Σπουδών του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (Ιστορία του Θεάτρου και Δραματολογία, Στοιχεία Υποκριτικής και Σκηνοθεσίας). Έχει εκδώσει μία μονογραφία, κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους και έχει αρθρογραφήσει σε επιστημονικά περιοδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ισπανία, Γαλλία, Βρετανία και Ρουμανία). Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια και ημερίδες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η δραματοποίηση μύθων για το παιδικό κοινό: μια παρουσίαση της δουλειάς του Θιάσου Ωκύπους (Βουλευτικό)
Η εισήγηση εστιάζει στη χρήση της μυθολογίας, ελληνικής και παγκόσμιας, με σκοπό τη δημιουργία παραστάσεων και εκπαιδευτικών εργαστηρίων. Μέσα από μία σύντομη παρουσίαση του έργου και των στόχων του πολυπολιτισμικού Θιάσου Ωκύπους, θα αναφερθούμε στη μέθοδο και τα μέσα που χρησιμοποιεί, όπως επίσης και στις παραστάσεις που έχει δώσει κατά καιρούς σε μη θεατρικούς χώρους του Νομού Αργολίδας.
·
ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ
H Ιωάννα Καραμάνου είναι επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο γνωστικό αντικείμενο της αρχαίας τραγωδίας. Είναι αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (9.48/10), κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (MPhil) από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και διδακτορικού τίτλου από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (University College London). Είναι συγγραφέας του βιβλίου Euripides: Danae and Dictys (Munich-Leipzig 2006, Walter De Gruyter). Έχει εκπονήσει περισσότερες από είκοσι-πέντε επιστημονικές μελέτες για τις αποσπασματικώς παραδεδομένες τραγωδίες του Ευριπίδη, για την πρόσληψη της αρχαίας τραγωδίας, για λογοτεχνικούς παπύρους και για τις εικονογραφικές μαρτυρίες για την αρχαία παράσταση. Οι εργασίες της έχουν δημοσιευθεί σε διεθνείς συλλογικούς τόμους και διεθνή περιοδικά, όπως L’ Antiquite Classique, Journal of Hellenic Studies, Bulletin of the Institute of Classical Studies, Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik, Greek and Roman Musical Studies, Quaderni Urbinati di Cultura Classica και στην έγκριτη σειρά The Oxyrhynchus Papyri. Έως τώρα απαριθμεί εκατόν δώδεκα (112) ετεροαναφορές στο επιστημονικό της έργο, εκ των οποίων οι ογδόντα τρεις (83) εντοπίζονται στη διεθνή βιβλιογραφία.
Η πρόσληψη του αρχαίου δράματος ως πρόταση για τη διδασκαλία των μαθημάτων της δραματικής ποίησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Το συγκεκριμένο μάθημα περιλαμβάνει μία πρόταση για τη διδακτική της αρχαίας δραματικής ποίησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι κεντρικοί άξονες της δραματουργίας και της παράστασης μπορούν να αναδειχθούν και να αφομοιωθούν αποτελεσματικότερα από τους μαθητές μέσω της αναφοράς στην πρόσληψη των έργων που διδάσκονται στο Γυμνάσιο (Ελένη του Ευριπίδη) και στο Λύκειο (Αντιγόνη του Σοφοκλή). Για το σκοπό αυτό, προτείνεται αφενός η διακειμενική προσέγγιση μεταξύ των τραγωδιών αυτών και των έργων του μεταγενέστερου θεάτρου (λ.χ. Αντιγόνη του Ανούιγ, Αντιγόνη του Μπρεχτ, Πάροδος Θηβών του Καμπανέλλη) και αφετέρου η παρακολούθηση ή και προβολή παραστάσεών τους. Με τον τρόπο αυτό και μέσω του αντίστοιχου βοηθητικού υλικού, οι μαθητές θα είναι σε θέση να αντιληφθούν την επιβίωση του αρχαίου δράματος στο μεταγενέστερο και σύγχρονο θέατρο, εμπλουτίζοντας τη θεατρική τους παιδεία, και να αποτιμήσουν τα στοιχεία εκείνα που καθιστούν επίκαιρες τις αξίες των αρχαίων δραματικών έργων στις μέρες μας.
·
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΛΕΣΙΟΣ
Ο Αθανάσιος Μπλέσιος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, στο γνωστικό αντικείμενο «Συγκριτική Δραματολογία του Νεοελληνικού Θεάτρου σε σύνδεση με τη λογοτεχνία». Έχει γράψει πολλές μελέτες σε σχέση με το νεοελληνικό θέατρο, συχνά σε σύγκριση με το ευρωπαϊκό, και σε σχέση με τη νεοελληνική λογοτεχνία, σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά. Καλύπτει μια περίοδο στις μελέτες του από την εποχή του κρητικού θεάτρου μέχρι τη σημερινή εποχή. Έχει ιδιαίτερα ασχοληθεί με ζητήματα θεάτρου, δραματολογίας, λογοτεχνίας και πολιτισμού του 19ου και του 20ού αιώνα, ενώ έχει αναλύσει ένα σημαντικό αριθμό θεατρικών και λογοτεχνικών έργων των δύο αυτών αιώνων. Τα βιβλία που έχουν εκδοθεί είναι τα εξής: 1. Μελέτες νεοελληνικής δραματολογίας. Από τον Χορτάτση έως τον Καμπανέλλη, Παπαζήσης 2007, 2011 (β΄ έκδοση), 2. Κράτος, κοινωνία και έθνος στη νεοελληνική λογοτεχνία, από το 1890 έως το 1930, Σοκόλης 2008, 3. Το θεατρικό έργο του Δ. Κ. Βυζάντιου, Παπαζήσης 2010.
Το κρητικό και το επτανησιακό θέατρο
Το κρητικό και το επτανησιακό θέατρο αποτελούν τα δύο πρώτα και σημαντικά κεφάλαια στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου. Η θεατρική δραστηριότητα στα μέρη αυτά κυρίως επί βενετοκρατίας εξασφαλίζει ένα βάθος χρόνου στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, καθώς και τη σύνδεση των δύο τελευταίων αιώνων με την αναγεννησιακή και τη μετα-αναγεννησιακή εποχή. Συγχρόνως, οι δύο αυτές περίοδοι (του επτανησιακού και του κρητικού θεάτρου) συμβάλλουν στην αίσθηση της αδιάσπαστης ενότητας του νεοελληνικού πολιτισμού από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα. Η Ερωφίλη και Ο Βασιλικός αποτελούν τα δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα έργων, από τα οποία εμπνέεται η νεοελληνική δραματουργία τουλάχιστον από τα τέλη του 19ου αιώνα.
ΑΝΝΑ ΤΣΙΧΛΗ
Η Άννα Τσίχλη είναι κάτοχος πτυχίου του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και μεταπτυχιακού τίτλου στις Παραστασιακές Σπουδές του The Central School of Speech and Drama (Υποτροφία Στάη). Εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (Υποτροφία Έρευνας Ηράκλειτος).
Έχει σκηνοθετήσει θεατρικές παραστάσεις, performances, video art και happenings, ενώ έχει εργαστεί και ως σύμβουλος δραματουργίας στο θέατρο. Έργα της έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Αγγλία, Ελβετία, Ινδία, Ταϋλάνδη).
Έχει συμμετάσχει σε φεστιβάλ, συνέδρια και ευρωπαϊκά ερευνητικά και εργαστηριακά προγράμματα, σε επιτροπές αξιολόγησης στην Ελλάδα και το εξωτερικό και διαθέτει δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων.
Παραστασιακές σπουδές και τεχνικές: ένα ταξίδι μέσα από σύγχρονες ομάδες και σχολές
Από το τέλος της δεκαετίας του ’60 αρχίζουν να δημιουργούνται θεατρικές ομάδες που συνδυάζουν τη θεατρική πράξη με τη μελέτη της παραστατικότητας των διαφορετικών σκηνικών εκφράσεων και πειραματισμών. Τα κέντρα αυτά αποτελούν τη βάση για τη δημιουργία σχολών εκπαίδευσης και ανταλλαγής γνώσης ως προς α. τη σκηνική τέχνη (υποκριτική/σκηνοθεσία/τεχνικές άλλων μορφών έκφρασης) β. τη σχέση ηθοποιού-κοινού γ. την έννοια της κοινότητας. Μέσα από κοινές δραστηριότητες, εργαστήρια και παραστάσεις στα θεατρικά αυτά κέντρα γίνονται ζυμώσεις και ανταλλαγές, οι οποίες θα αλλάξουν βαθιά την γνώση και την αντίληψη του θεάτρου τις επόμενες δεκαετίες. Σημαντικοί σκηνοθέτες και θεωρητικοί, όπως οι Jerzy Grotowski, Eugenio Barba, Wlodziemierz Staniewski, Richard Gough, Peter Brook, Ariane Mnouchkine, Richard Schechner, θα δημιουργήσουν «σχολές» και τεχνικές, οι οποίες θα καθιερωθούν ως τα βασικότερα σημεία αναφοράς στην πρακτική, στη θεωρία και στην διδασκαλία των παραστασιακών σπουδών στο τέλος του 20ού αιώνα και στις αρχές του 21ου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΕΟΝΤΑΡΗΣ
Ο Γιάννης Λεοντάρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965.
Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και Διδάκτωρ Συγκριτικής Γραμματολογίας στο πανεπιστήμιο PARIS X - NANTERRE.
Εργάζεται στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή, όπου διδάσκει Σκηνοθεσία και Υποκριτική. Μελέτες και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους, επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων.
Από το 1987 μέχρι σήμερα, έχει εργαστεί ως σκηνοθέτης στον κινηματογράφο (όπου έχει τιμηθεί τρεις φορές με το Α' Κρατικό Βραβείο καλύτερης ταινίας) και το θέατρο (συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με το Εθνικό Θέατρο, το ΚΘΒΕ, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου και θεατρικούς οργανισμούς του εξωτερικού όπως το Theatre de la Ville στο Πρίσι, Festival Avignon OFF, το Wild Project Theater στη Ν.Υόρκη κ.α.).
Θεατρικές ομάδες και συνδημιουργία στην Ελλάδα της κρίσης
Ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά του οργανισμού που ονομάζουμε "θεατρική ομάδα"; Με ποιους όρους η διαδικασία της συνδημιουργίας στο πλαίσιο της πρόβας, οδηγεί στο σκηνικό γεγονός; Σε ποιο βαθμό επηρεάζει η οικονομική κρίση τη λειτουργία και τη δημιουργικότητα των θεατρικών ομάδων στη χώρα μας;
·
ΑΥΡΑ ΞΕΠΑΠΑΔΑΚΟΥ
Η Αύρα Ξεπαπαδάκου είναι λέκτωρ Θεατρολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ερευνητικό της πεδίο είναι η ιστορία του θεάτρου και της όπερας.
Στο πλαίσιο της ερευνητικής της δραστηριότητας, έχει μελετήσει επισταμένως τη ζωή και το έργο του Ζακύνθιου συνθέτη Παύλου Καρρέρ (βλ. ομότιτλη έκδοση, Fabottobooks 2013). Επίσης έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελετήματα που εξετάζουν θέματα όπως η σχέση ανάμεσα στην ιταλική και την επτανησιακή όπερα, το δίπολο εκδυτικισμός / οριενταλισμός στο νεοελληνικό θέατρο και την έντεχνη νεοελληνική μουσική, η πολιτιστική ζωή του 19ου αιώνα.
Υπήρξε επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος Archivio: The Theatre Archive of the Socìetas Raffaello Sanzio που υλοποιήθηκε στην Ιταλία (Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2013) και είναι μέλος της κύριας ερευνητικής ομάδας του διάδοχου έργου στο πλαίσιο της Πράξης «Αριστεία ΙΙ» (Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2014-2015).
«Μία αρχαία γυναίκα»: Η Μαρία Κάλλας ως Μήδεια στην ομότιτλη ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι
Η προτεινόμενη εισήγηση αναφέρεται στην αναμέτρηση μιας παγκοσμίου φήμης Ελληνίδας με έναν μνημειώδη ρόλο της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας. Φιλοδοξεί να αναλύσει την ερμηνεία της Μαρίας Κάλλας ως πριμιτιβικής Μήδειας στην ομότιτλη ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι. Θα εξεταστούν οι ιδεολογικές προθέσεις του σκηνοθέτη και η θεμελιώδης καλλιτεχνική σύλληψη που κρύβονται πίσω από την ταινία. Στη συνέχεια θα επιχειρηθεί μία αναλυτική σύγκριση ανάμεσα στην τελική κόπια της ταινίας και το ευριπιδικό πρότυπο, αλλά και το αρχικό σενάριο του Παζολίνι Οράματα της Μήδειας. Τέλος, θα διερευνηθεί ο αντι-οπερατικός τρόπος με τον οποίον ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί την πρωταγωνίστρια, αφαιρώντας της ολοσχερώς το λαμπερό περίβλημα της ντίβας και προσδίδοντάς της προαιώνια αρχετυπικά χαρακτηριστικά.
ΡΕΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
Η Ρέα Γρηγορίου γεννήθηκε στο Χαρτούμ. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης (Paris IV) και στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Είναι διδάκτωρ του Τμήματος Θεάτρου ΑΠΘ και τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται σε ζητήματα ιστορίας και δραματολογίας του νεοελληνικού θεάτρου, σκηνικής πρακτικής και πρόσληψης του ευρωπαϊκού στο ελληνικό θέατρο. Σχετικές μελέτες της και άρθρα έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους, σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει διδάξει γνωστικά αντικείμενα Ιστορίας και Δραματολογίας νεοελληνικού θεάτρου στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Η τηλεοπτική αισθητική και το σύγχρονο ελληνικό θέατρο.
Η ανακοίνωση αφορά τη δραματουργία στη στροφή του 20ού αιώνα και τον τρόπο που επέδρασε η τηλεοπτική αισθητική και πρακτική στη συγγραφή συγκεκριμένων έργων ελλήνων συγγραφέων. Εξετάζουμε παράλληλα τη σκηνική τους αξιοποίηση και την θεώρηση αυτών των παραστάσεων από τη σύγχρονη θεατρική κριτική, προκειμένου να αποτιμηθεί η θέση τους στη σειρά των εξελίξεων του νεοελληνικού θεάτρου.
ΕΛΕΝΑ ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ
Η Έλενα Παπαλεξίου είναι λέκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Έχει εκπονήσει τη διδακτορική της διατριβή με θέμα την Αρχαία Τραγωδία στη Σύγχρονη Σκηνή στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης - Paris IV. Έχει εκδώσει δύο βιβλία και μελέτες για το σύγχρονο θέατρο και έχει συμμετάσχει σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ήταν η κύρια ερευνήτρια στο Ερευνητικό Πρόγραμμα ‘Archivio’ (Πανεπιστήμιο Κρήτης 2012-2013) και είναι μέλος της κύριας ερευνητικής ομάδας του Ερευνητικού Προγράμματος ‘ARCH-Archival Research and Cultural Heritage: The Theatre Archive of Socìetas Raffaello Sanzio’ (Πράξη «Αριστεία ΙΙ - Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2014-2015)
Ανθρωπόμορφα ρομπότ στη σύγχρονη σκηνή: εικόνες από ένα κοντινό μέλλον
Η παρουσία των νέων τεχνολογιών στο σύγχρονο θέατρο δεν περιορίζεται μόνο στη χρήση του βίντεο και της ψηφιακής εικόνας αλλά επεκτείνεται και στο τομέα της ρομποτικής. Ανθρωπόμορφες αυτόματες συσκευές πρωταγωνιστούν στη διεθνή θεατρική πρωτοπορία και στη σύγχρονη έρευνα. Με φόρμα εμπνευσμένη από αυτήν του ανθρωπίνου σώματος και κινήσεις απαράλλακτες με αυτές των ανθρώπων, τα ανθρωποειδή-ηθοποιοί «ενσαρκώνουν» την πιο επιτυχή, αλλά και ανησυχητική προσομοίωση του άψυχου αντικειμένου με την ανθρώπινη, ζωντανή βιολογική οντότητα. Mε αφορμή τα έργα Sayonara 2 και Οι τρεις αδελφές του Ιάπωνα συγγραφέα και σκηνοθέτη Ορίζα Χιράτα, θα επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε τα όρια ανάμεσα στον ηθοποιό και το ρομπότ, στα δραματικά πρόσωπα και τα είδωλα τους.
Η Ρέα Γρηγορίου γεννήθηκε στο Χαρτούμ. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης (Paris IV) και στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Είναι διδάκτωρ του Τμήματος Θεάτρου ΑΠΘ και τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται σε ζητήματα ιστορίας και δραματολογίας του νεοελληνικού θεάτρου, σκηνικής πρακτικής και πρόσληψης του ευρωπαϊκού στο ελληνικό θέατρο. Σχετικές μελέτες της και άρθρα έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους, σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει διδάξει γνωστικά αντικείμενα Ιστορίας και Δραματολογίας νεοελληνικού θεάτρου στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Η τηλεοπτική αισθητική και το σύγχρονο ελληνικό θέατρο.
Η ανακοίνωση αφορά τη δραματουργία στη στροφή του 20ού αιώνα και τον τρόπο που επέδρασε η τηλεοπτική αισθητική και πρακτική στη συγγραφή συγκεκριμένων έργων ελλήνων συγγραφέων. Εξετάζουμε παράλληλα τη σκηνική τους αξιοποίηση και την θεώρηση αυτών των παραστάσεων από τη σύγχρονη θεατρική κριτική, προκειμένου να αποτιμηθεί η θέση τους στη σειρά των εξελίξεων του νεοελληνικού θεάτρου.
ΕΛΕΝΑ ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ
Η Έλενα Παπαλεξίου είναι λέκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Έχει εκπονήσει τη διδακτορική της διατριβή με θέμα την Αρχαία Τραγωδία στη Σύγχρονη Σκηνή στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης - Paris IV. Έχει εκδώσει δύο βιβλία και μελέτες για το σύγχρονο θέατρο και έχει συμμετάσχει σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ήταν η κύρια ερευνήτρια στο Ερευνητικό Πρόγραμμα ‘Archivio’ (Πανεπιστήμιο Κρήτης 2012-2013) και είναι μέλος της κύριας ερευνητικής ομάδας του Ερευνητικού Προγράμματος ‘ARCH-Archival Research and Cultural Heritage: The Theatre Archive of Socìetas Raffaello Sanzio’ (Πράξη «Αριστεία ΙΙ - Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2014-2015)
Ανθρωπόμορφα ρομπότ στη σύγχρονη σκηνή: εικόνες από ένα κοντινό μέλλον
Η παρουσία των νέων τεχνολογιών στο σύγχρονο θέατρο δεν περιορίζεται μόνο στη χρήση του βίντεο και της ψηφιακής εικόνας αλλά επεκτείνεται και στο τομέα της ρομποτικής. Ανθρωπόμορφες αυτόματες συσκευές πρωταγωνιστούν στη διεθνή θεατρική πρωτοπορία και στη σύγχρονη έρευνα. Με φόρμα εμπνευσμένη από αυτήν του ανθρωπίνου σώματος και κινήσεις απαράλλακτες με αυτές των ανθρώπων, τα ανθρωποειδή-ηθοποιοί «ενσαρκώνουν» την πιο επιτυχή, αλλά και ανησυχητική προσομοίωση του άψυχου αντικειμένου με την ανθρώπινη, ζωντανή βιολογική οντότητα. Mε αφορμή τα έργα Sayonara 2 και Οι τρεις αδελφές του Ιάπωνα συγγραφέα και σκηνοθέτη Ορίζα Χιράτα, θα επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε τα όρια ανάμεσα στον ηθοποιό και το ρομπότ, στα δραματικά πρόσωπα και τα είδωλα τους.
