Η ύπαρξη του πρώτου οργανωμένου οικισμού στην Ακροναυπλία μαρτυρείται τουλάχιστον από τα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Κατά τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους, το Ναύπλιο παραμένει μικρή πόλη.
Φραγκοκρατία (1210/12-1389)
Η καστροπολιτεία, κατά την περίοδο αυτή, τελεί κάτω από την κυριαρχία των De la Roche, De Brienne και D’ Enghien. Μετά την κατάληψη του κάστρου από τον Σταυροφόρο Βιλλαρδουίνο, η Ακροναυπλία χωρίζεται σε δύο τμήματα με διατείχισμα.
Α΄ Βενετοκρατία (1389-1540)
Οχυρώνεται το ανατολικό τμήμα της Ακροναυπλίας με τη δημιουργία του Κάστρου των Τόρων, ενώ παράλληλα αναδιαμορφώνεται το ανατολικό τείχος, με την προσθήκη σκάρπας - αντηρίδων, τη σφράγιση της Πύλης και την κατασκευή νέας εισόδου στο νότιο άκρο. Στο μέσο του φράγκικου κάστρου, υψώνεται η Traversa Gambello, οχυρωματικό συγκρότημα από προμαχώνες και πύλες.
Α΄ Τουρκοκρατία (1540-1686)
Το Ναύπλιο αποτέλεσε έδρα του Τούρκου διοικητή της Πε- λοποννήσου. Ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπί, που επισκέφθηκε την πόλη το 1668, αναφέρει ότι στο Κάστρο της Ακροναυπλίας υπήρχαν πολλά σπίτια και ένα μεγάλο τζαμί, το Φετιχιέ, το οποίο ήταν αρχικά χριστιανικός ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ανδρέα, στην κορυφή του λόφου.
Β΄ Βενετοκρατία (1686-1715)
Το Ναύπλιο, ως Napoli di Romania, γίνεται πρωτεύουσα του βασιλείου του Μορέως (Regno di Morea) και οι Βενετοί προχωρούν με εντατικούς ρυθμούς στην οχύρωση του βράχου του Παλαμηδίου. Η οχύρωσή του είχε ως αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί το Κάστρο της Ακροναυπλίας, το οποίο με διάταγμα των Βενετών, από το 1686 προορίζεται μόνο για στρατιωτική χρήση. Το ανατολικό τμήμα του Κάστρου της Ακροναυπλίας και η Πύλη της Ξηράς της Κάτω πόλης ενισχύθηκαν με τη δημιουργία του νέου προμαχώνα Grimani (1706). Το ίδιο έτος κατασκευάστηκε και η πυριτιδαποθήκη δυτικά του διατειχίσματος.
Β΄ Τουρκοκρατία (1715-1822)
Η Β΄ Τουρκοκρατία υπήρξε ιδιαίτερα σκληρή περίοδος για την πόλη. Σε αυτή την περίοδο χρονολογούνται αξιόλογα κτίσματα της εποχής, όπως το τζαμί του Αγά πασά (μετέπειτα Βουλευτικό), ο μεντρεσές («Φυλακές Λεονάρδου»), η σημερινή καθολική εκκλησία («Φραγκοκκλησιά»), κρήνες.
Νεότεροι χρόνοι
Η άλωση του Παλαμηδιού, στα τέλη του 1822, από τον στρατό του Κολοκοτρώνη επέφερε την απελευθέρωση του Ναυπλίου από τους Τούρκους. Παράλληλα, πραγματοποιείται εκκαθάριση των φρουρίων της Ακροναυπλίας από τους σωρούς των ερειπίων. Oι διεσπαρμένοι οικίσκοι επισκευάζονται για τη στέγαση της φρουράς, ενώ στην περίοδο του Καποδίστρια ανεγείρεται το πρώτο Στρατιωτικό Νοσοκομείο και ο ναΐσκος των Αγίων Αναργύρων.
ΤΟ ΕΡΓΟ
To έργο «Ανάδειξη του Κάστρου Ακροναυπλίας στο Ναύπλιο, Δήμου Ναυπλίου, Π.Ε. Αργολίδας» εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα - Πελοπόννησος - Ιόνιοι Νήσοι 2007-2013» με συνολικό προϋπολογισμό 677.000,00 € (Άξονας προτεραιότητας 08 - Αει- φόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Πελοποννήσου) και υλοποιήθηκε με την μέθοδο της αυτεπιστασίας, αρχικά από την 25η ΕΒΑ (31-3-2011 έως 28-10-2014) και στην συνέχεια από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας (29-10-2014 έως 30-09-2016)
Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν περιγράφονται στη συνέχεια, ξεκινώντας από τα ανατολικά προς τα δυτικά:
• Αποκαλύφθηκε με αποχωμάτωση η κλίμακα ανόδου και το δώμα του πύργου - πύλη Toron.
• Αποκαλύφθηκε με αποχωμάτωση το εσωτερικό των δύο βυζαντινών πύργων του ανατολικού τοίχους (βόρειος και μεσαίος).
• Αποκαταστάθηκε το υπέρθυρο, οι λιθοδομές και η πλίνθινη οδοντωτή ταινία, και επιπλέον πραγματοποιήθηκε συντήρηση των τοιχογραφιών στο εσωτερικό της φραγμένης ανατολικής πύλης.
• Διαμορφώθηκε διευρυμένος χώρος στο εσωτερικό του κάστρου μεταξύ της ανατολικής και της νότιας πύλης του Φράγκικου κάστρου, με αντιστήριξη του αμαξιτού δρόμου και κατασκευή κλιμάκων.
• Πραγματοποιήθηκε στεγάνωση του δώματος καθώς και επισκευές στο νότιο ορθογώνιο τμήμα της κάτοψης του Καποδιστριακού κτιρίου («νοσοκομείο»). • Δημιουργήθηκε υπαίθριο θέατρο χωρητικότητας 250 θέσεων, ως ανοικτός χώρος εκδηλώσεων της πόλης του Ναυπλίου στην περιο- χή του Στρατιωτικού Νοσοκομείου.
• Στο οχυρωματικό συγκρότημα «Gambello», αποκαλύφτηκαν τμή- ματα από το αρχικό λιθόστρωτο δάπεδο των διαβατικών. • Αποκαταστάθηκε η στέγη του κτηρίου της Πυριτιδαποθήκης και αποκαλύφθηκε το περιμετρικό λιθόστρωτο δάπεδο.
• Αποκαλύφθηκε το φράγκικο διατείχισμα μεταξύ Φράγκικου και Ρωμέικου κάστρου, και πραγματοποιήθηκαν εργασίες καθαρισμού, αρμολογήματος και συμπλήρωσης των λιθοδομών.
• Αποκαλύφθηκε ο Φράγκικος πύργος, απομακρύνθηκαν οι προσθήκες των μέσων του 20ου αι. και πραγματοποιήθηκε στερέωση και συμπλήρωση λιθοδομής, τόσο της περίπου τετραγωνικής του κάτοψης, όσο και των μεταγενέστερων λίθινων αντηρίδων (σκάρ- πα) που ενίσχυαν εξωτερικά τον πύργο.
• Αποκαλύφθηκαν τα λείψανα του συγκροτήματος του ναού των Αγίων Θεοδώρων και πραγματοποιήθηκαν εργασίες στερέωσης των τοίχων με αρμολόγημα, συμπλήρωση της λιθοδομής και κατασκευή στέψης.
Επιπλέον σχεδιάστηκαν, κατασκευάστηκαν και τοποθετήθηκαν πέντε (5) πινακίδες ενημέρωσης και πληροφόρησης. Τοποθετήθηκε ηλεκτρολογική εγκατάσταση φωτισμού ασφαλείας στην περιοχή της Ανατολικής και Νότιας πύλης, καθώς και στην περιοχή του Φράγκικου Διατειχίσματος.
Σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν κάδοι απορριμμάτων για το σύνολο του αρχαιολογικού χώρου και πραγματοποιήθηκαν επιμέρους φυτεύσεις. Με τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν αποκαταστάθηκε σε σημαντικό βαθμό η εξαιρετικά υποβαθμισμένη περιοχή της Ακροναυπλίας, αναδείχθηκε ένας αρχαιολογικός χώρος, με ελεύθερη πρόσβαση στο κοινό και απολύτως ενταγμένος στους κοινόχρηστους χώρους (δρόμοι, πλατώματα κλπ) της χερσονήσου.
