Η συμφωνία ασφαλούς διέλευσης, που επετεύχθη τον Ιούλιο με μεσολάβηση από τα Ηνωμένα Έθνη και την Τουρκία, ήταν κρίσιμη για να επιτραπεί η ροή εκατομμυρίων τόνων σιτηρών που είχαν συσσωρευτεί στην Ουκρανία από την εισβολή της Ρωσίας, πέραν της συγκομιδής των νέων καλλιεργειών. Είχαν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την παράταση της συμφωνίας που λήγει στις 19 Νοεμβρίου.
Λίγο μετά τη δημοσίευση της δήλωσης του υπουργείου Άμυνας στο Telegram, στην οποία επικαλείται «τρομοκρατική ενέργεια που διεξήχθη από το καθεστώς του Κιέβου», ήχησαν σειρήνες αεροπορικής επιδρομής σε όλη την Ουκρανία, υπογραμμίζοντας τις πιθανότητες για νέα ρωσικά αντίποινα, όπως σημειώνει το πρακτορείο Bloomberg.
Μπαράζ ρωσικών επιθέσεων στις ενεργεικές υποδομές της Ουκρανίας
Μετά το προηγούμενο σημαντικό πλήγμα που αποδόθηκε στην Ουκρανία, την έκρηξη στη γέφυρα του στενού του Κερτς μεταξύ της Κριμαίας, η οποία προσαρτήθηκε από τον Πούτιν το 2014, και της ηπειρωτικής Ρωσίας, οι δυνάμεις του Κρεμλίνου εξαπέλυσαν ένα μπαράζ επιθέσεων κατά του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας και άλλων βασικών υποδομών.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας σε ανακοίνωσή του ανέφερε ότι η αναστολή είναι επ΄'αόριστον και ότι οι εκπρόσωποί της στο συντονιστικό κέντρο στην Κωνσταντινούπολη έλαβαν σχετικές οδηγίες.
«Η ρωσική πλευρά δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των εμπορικών πλοίων που συμμετέχουν στην "πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας" και αναστέλλει την εφαρμογή της από σήμερα και επ'αόριστον», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών.
Σε απάντηση, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα, είπε ότι η Μόσχα χρησιμοποιεί «ψευδείς προφάσεις για να μπλοκάρει τον διάδρομο σιτηρών» και ότι η Ουκρανία είχε προειδοποιήσει ότι η Ρωσία θα επιχειρήσει να διασπάσει τη συμφωνία.
Η κίνηση ήρθε λίγες ώρες αφότου η Ρωσία κατηγόρησε την Ουκρανία ότι διεξήγαγε επίθεση στον στόλο της στη Μαύρη Θάλασσα στα ανοιχτά της Σεβαστούπολης της Κριμαίας, χρησιμοποιώντας εννέα αερομεταφερόμενα drones και επτά μη επανδρωμένα πλοία.
Η Ουκρανία δεν έχει επιβεβαιώσει τη συμμετοχή στις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Η Μόσχα κατηγόρησε επίσης «Βρετανούς ειδικούς» ότι βοήθησαν στην επίθεση, την οποία το υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου χαρακτήρισε «ψευδείς ισχυρισμούς σε επική κλίμακα».
Φόβοι για νέο σοκ στις παγκόσμιες αγορές λόγω της αναστολής της συμφωνίας για τα σιτηρά
Οι αγρότες και οι έμποροι σιτηρών παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις γύρω από την συμφωνία για τις εξαγωγές, η οποία χαιρετίστηκε τον Ιούλιο ως ένα ζωτικό βήμα για την ανακούφιση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης. Οι παραγγελίες είχαν ήδη εξαντληθεί λόγω των ανησυχιών ότι η συμφωνία θα λήξει, και η Ουκρανία είχε επίσης εκφράσει ανησυχίες για την αυξανόμενη συσσώρευση πλοίων που περιμένουν για επιθεώρηση ως μέρος της συμφωνίας.
Μια παρατεταμένη αναστολή θα μπορούσε για άλλη μια φορά να προκαλέσει σοκ στις παγκόσμιες αγορές καλλιεργειών. Ενώ οι τιμές των σιτηρών μειώθηκαν τους τελευταίους μήνες, η υψηλή τιμή του δολαρίου έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των προϊόντων σε πολλές χώρες, με τους εισαγωγείς να δυσκολεύονται να πραγματοποιήσουν πληρωμές και αυξάνοντας τον κίνδυνο ελλείψεων.
Βέβαια, η Ουκρανία εξάγει καλλιέργειες και από την ξηρά και από τα ποτάμια, αλλά η συμφωνία για την ασφαλή διέλευση ήταν ζωτικής σημασίας για τη σημαντική αύξηση της ροής σιτηρών από έναν από τους σημαντικότερους παραγωγούς στον κόσμο. Περίπου 9 εκατομμύρια τόνοι εμπορευμάτων έχουν φύγει από τα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας από τότε που απέπλευσε το πρώτο πλοίο την 1η Αυγούστου.
