«Η στάθμιση μεταξύ των δικαιωμάτων που σχετίζονται με την ιδιωτικότητα του ατόμου από τη μία πλευρά, και της διασφάλισης της νομιμότητας και της εθνικής ασφάλειας από την άλλη, είναι μια διαρκής πρόκληση για τη φιλελεύθερη δημοκρατία – τη μόνη μορφή πολιτεύματος όπου η ανάγκη αυτής της στάθμισης αναγνωρίζεται ρητά.
Και είναι μια πρόκληση διαρκής γιατί οι αντικειμενικές συνθήκες, οι εξελίξεις ως προς τις δυνατότητες της σχετικής τεχνολογίας, αλλά και τα εκάστοτε συγκεκριμένα περιστατικά, δημιουργούν την ανάγκη για αναθεωρήσεις, επικαιροποιήσεις και προσθήκες ώστε οι δύο αυτοί συμπληρωματικοί στόχοι να εξυπηρετούνται όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα και με τις μικρότερες δυνατόν αθροιστικά εκπτώσεις.
Με το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, η Κυβέρνηση αποδεικνύει ότι αντιλαμβάνεται ουσιαστικά και όχι προσχηματικά την έννοια της ευθύνης και έχει τόσο τη βούληση όσο και την ικανότητα να διαμορφώσει ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο γι’ αυτό το κρίσιμο θέμα.
Ποια είναι λοιπόν τα δεδομένα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε με αυτό το νομοσχέδιο;
Δεδομένο πρώτο: Οι ισχύουσες προβλέψεις δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στις ανάγκες του ζητήματος. Δεν διασφαλίζουν τα επίπεδα διαφάνειας και αποτελεσματικότητας που απαιτούνται για ένα τόσο κρίσιμο και λεπτό θέμα όπως η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών.
Ούτε βεβαίως κινούνταν στην κατεύθυνση αυτή οι αλλαγές που έγιναν στο σχετικό νομοθετικό πλαίσιο από την προηγούμενη κυβέρνηση με τη μείωση των εισαγγελέων της ΕΥΠ από δύο σε έναν, ή την υποβάθμιση των αδικημάτων που αφορούν την άρση απορρήτου και τις παρακολουθήσεις από κακουργήματα σε πλημμελήματα.
Δεδομένο δεύτερο: Η Ελλάδα, όπως και κάθε φιλελεύθερη δημοκρατία χρειάζεται μια λειτουργική, αποτελεσματική αλλά και με σαφήνεια οριοθετημένη από τους κανόνες της νομοκρατίας υπηρεσία πληροφοριών.
Ιδιαίτερα μάλιστα όταν οι εξωτερικές απειλές που διατυπώνονται εναντίον της χώρας μας είναι υπαρκτές και θα ήταν εγκληματικό να τις υποτιμούσαμε.
Χρειαζόμαστε λοιπόν την ΕΥΠ για να κάνει τη δουλειά της εντός του αυστηρού – ουσιαστικού και όχι απλώς τυπικού – πλαισίου της νομιμότητας.
Όπως επίσης χρειαζόμαστε την αυστηρά οριοθετημένη δυνατότητα άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών εκεί και μόνο εκεί όπου συντρέχει πραγματικός λόγος και με τις αρμόζουσες προβλεπόμενες διαδικασίες.
Δεδομένο τρίτο: Οι εξελίξεις στις τεχνολογίες παρακολούθησης και ψηφιακών παρεμβάσεων είναι ραγδαίες και κάθε σχετική νομοθετική παρέμβαση οφείλει αυτό να το λαμβάνει σοβαρά υπόψη ώστε να θωρακίζει τη χώρα έναντι κυβερνοεπιθέσεων και να διασφαλίζει τα δικαιώματα των πολιτών τόσο έναντι τυχόν καταχρήσεων από κρατικούς φορείς, όσο και έναντι κακόβουλων ενεργειών από ιδιώτες ή ξένους φορείς.
Αυτά τα τρία αδιαμφισβήτητα δεδομένα λαμβάνει υπόψη το νομοσχέδιο που συζητούμε σήμερα. Και είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι ως και την τελευταία στιγμή έγιναν δεκτές εκτεταμένες βελτιωτικές παρεμβάσεις που ενισχύουν ακόμη περισσότερο το νομοσχέδιο σε μια έμπρακτη προσπάθεια για τη διαμόρφωση μιας ευρύτερης συναίνεσης που δυστυχώς δεν βρήκε ανταπόκριση από την αντιπολίτευση.
Μεταξύ των προβλέψεων που εισάγονται θέλω πρώτα απ’ όλα να αναφερθώ στην αυστηροποίηση των ποινών για τη χρήση, την εμπορία και την κατοχή λογισμικών και συσκευών παρακολούθησης από ιδιώτες.
Εισάγονται επίσης νέες δικλείδες στη λειτουργία της ΕΥΠ, αλλά και αυστηροποιείται το πλαίσιο άρσης του απορρήτου, με τον όρο «εθνική ασφάλεια» να εξειδικεύεται νομοθετικά και αφορά λόγους που σχετίζονται με την προστασία των βασικών λειτουργιών του κράτους και των θεμελιωδών συμφερόντων των Ελλήνων πολιτών, την εθνική άμυνα, την εξωτερική πολιτική, την ενεργειακή ασφάλεια και την κυβερνοασφάλεια.
Άρση μπορούν να ζητήσουν πλέον μόνο η ΕΥΠ και η αντιτρομοκρατική υπηρεσία, με αυστηρή τεκμηρίωση, η οποία μάλιστα έγινε τελικά ακόμη αυστηρότερη απ’ ό,τι προβλεπόταν στην εκδοχή της διαβούλευσης, ενώ ειδικά για πολιτικά πρόσωπα πρέπει να υπάρχει άμεση και εξαιρετικά πιθανή διακινδύνευση της εθνικής ασφάλειας και να ληφθεί η άδεια του Προέδρου της Βουλής.
Σε ό,τι αφορά τη γνωστοποίηση της άρσης, αυτή γίνεται πλέον υποχρεωτική μετά την πάροδο τριών ετών από την παύση της, εφόσον δεν διακυβεύεται ο σκοπός για τον οποίο διατάχθηκε, κάτι το οποίο κρίνει τριμελές όργανο με τη συμμετοχή δύο εισαγγελέων και του Προέδρου της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών.
Τέλος, ιδιαίτερη σημασία έχει η θέσπιση νέου πλαισίου για την κυβερνοασφάλεια με την καταπολέμηση του προβλήματος της πολυδιάσπασης των σχετικών δομών, ενώ ενισχύεται και το πλαίσιο προστασίας των προσωπικών δεδομένων καθώς αίρονται οι ασάφειες που υπήρχαν ως προς την ενσωμάτωση του σχετικού ενωσιακού πλαισίου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η ανάγκη της διαρκούς επικαιροποίησης και βελτίωσης του νομοθετικού πλαισίου που αφορά τέτοια κρίσιμα και διαρκώς μεταβαλλόμενα ως προς τις τεχνολογικές τους παραμέτρους ζητήματα είναι διαρκής και επιτακτική.
Το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα με τις συγκεκριμένες προβλέψεις του αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση: Αντιμετωπίζει υπαρκτά ζητήματα που προέκυψαν, εισάγει νέες και αναγκαίες δικλείδες νομιμότητας, ενισχύει την αποτελεσματικότητα, θωρακίζει τα δικαιώματα των πολιτών αλλά και την εθνική ασφάλεια.
Και σε ζητήματα όπως αυτό της εθνικής ασφάλειας, όπου η διάρκεια, η συνέχεια, η έμπρακτη και κριτική συναίνεση, η εμπιστοσύνη είναι ύψιστα ζητούμενα μεταξύ των κρατικών φορέων και υπηρεσιών, των πολιτικών δυνάμεων και της κοινωνίας, το νομοσχέδιο αυτό προσφέρει σημαντικά και πολύτιμα εργαλεία.
Γι’ αυτό και το υπερψηφίζω».
