Οι τελευταίες η ημέρες του Ιούλη του 1974 και οι πρώτες του Αυγούστου, ήταν η εποχή που διαμορφώθηκε αυτό που λέμε σήμερα ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ.
Από τις 24/7/1974 είχε
ορκιστεί η υπό τον Κ. Καραμανλή
Κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας». Το
κλίμα είχε αλλάξει. Ο κόσμος μίλαγε ελεύθερα. Έβαζαν να παίξει η μουσική του Θεοδωράκη, που ήταν
απαγορευμένη, στην «διαπασών» για να ακούγεται όσο πιο μακριά γινόταν.
Για πρώτη φορά καταγγέλλονταν δημόσια τα βασανιστήρια στα
οποία υπέβαλε η Χούντα τους αντιπάλους της. Αυτό δικαιολογούσε το σύνθημα «Δώστε
τη Χούντα στο λαό», και «φόλα στο σκύλο
της ΕΣΑ», που δονούσε τις μεγάλες συγκεντρώσεις που γίνονταν κυρίως στην Αθήνα.
Στο Ναύπλιο, για μας τους πιτσιρικάδες, ήταν μια χαρούμενη εποχή. Είχαν
αρχίσει να κυκλοφορούν οι εφημερίδες της
Αριστεράς… όσο πιο Αριστερά και όσο πιο διακοσμημένος ο τίτλος με
σφυροδρέπανα ο τίτλος της, τόσο πιο ωραία.
( Εκτός από τον Ριζοσπάστη και τον Οδηγητή, είχαν αρχίσει να καταφθάνουν στον
πάγκο του «Μήτσου» στα λεωφορεία, οι Λαϊκοί Αγώνες του ΕΚΚΕ, ο Λαϊκός Δρόμος
της ΟΜΛΕ (μετέπειτα ΚΚΕ μλ) και κάτι Τρότσκικα με το σφυροδρέπανο και ένα 4 στη
μέση. Εννοείται πως ο αείμνηστος Μήτσος (Καλαμπούρδας) το ευχαριστιόταν
περισσότερο και από μας.)
Ήταν φοβερό συναίσθημα,
να βλέπεις τους μέχρι χθες μισθοδοτούμενους από την Ασφάλεια ρουφιάνους, να σε αντικρύζουν
να έχεις στα χέρια σου ένα τέτοιο έντυπο και να μην μπορούν να κάνουν τίποτε.
Ήταν οι πιο δυστυχισμένοι άνθρωποι την εποχή εκείνη. Είχαν χάσει το
μικρό μεροκάματο – φιλοδώρημα που τους έδιναν… είχαν χάσει και την ευχαρίστηση
του να ρουφιανεύεις φίλους σου και γείτονες. (Μερικοί από αυτούς ευχαριστιόντουσαν το χαφιεδιλίκι).
Διαβάζαμε φωναχτά στο
καφενείο, τί λέγανε τα έντυπα αυτά… ειδικά στο θρυλικό καφενείο του Ξύστρα στην
παραλία που είχε και μπιλιάρδο… Πρωταγωνιστής στη δημόσια ανάγνωση αριστερών
εντύπων ένας μετέπειτα καθηγητής της Ψυχιατρικής.
«Τάκη, τί σημαίνει ΚΚΚ;»
«Κομμουνιστικό Κόμμα Κουφών»…
Κόκκαλο τα αυτιά του
ρουφιάνου, που παρακολουθούσε σχεδόν φανερά την κουβέντα.
Βέβαια, ΚΚΚ =Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας, και
προφανώς το είχαμε συναντήσει σε κάποιο Μαοϊκό έντυπο.
Δεν ήταν όμως το μόνο που απασχολούσε το Ναύπλιο εκείνες τις ημέρες.
Κάποιοι άλλοι συμπολίτες, πιο μεγάλοι από μας, είχαν στρέψει το ενδιαφέρον τους
για την τύχη της Καραθώνας. Αν και
ήταν βέβαιο πλέον ότι ο κίνδυνος να
δοθεί η περιοχή αυτή για κλειστό τουριστικό θέατρο στους αξιωματικούς 6ου
Αμερικανικού στόλου είχε παρέλθει. (Η
φήμη αυτή κυκλοφορούσε έντονα στο Ναύπλιο το ’73-74)
Το θέμα ήταν εάν και κατά
πόσον οι διαδικασίες μεταβίβασης της παραλίας από τον Στρατό στον ΕΟΤ ήταν
νόμιμες ή υπήρχε …διαρροή μαύρου
χρήματος. Η εισαγγελία Ναυπλίου ξεκίνησε διαδικασία ανάκρισης, έχοντας ως
αρχικό στοιχείο μια κασέτα μαγνητοφώνου που
ήρθε στα χέρια της με ανώνυμη επιστολή.
Στην κασέτα περιεχόταν η παράνομη
ηχογράφηση μιας συνομιλίας μεταξύ τριών φίλων στην οποία αναφέρονταν …μύρια
όσα.
Τη δίωξη ουσιαστικά
καθοδηγούσε ένας τότε εισαγγελέας και μετέπειτα
ΓΓ του Υπουργείου Δικαιοσύνης, εν γνώσει του τότε Προέδρου Εφετών και υπηρεσιακού Δημάρχου ΝαυπλιέωνΒασ. Κόκκινου
(του προέδρου του Ειδικού δικαστηρίου το
1989!!!)
Όμως η ιστορία δεν
γράφεται με βασική παράμετρο τον μικρόκοσμο της μεγάλης μικρής μας πόλης, του
Ναυπλίου. Η ιστορία γραφόταν στην Κύπρο με την Τουρκική εισβολή σε εξέλιξη.
Η ιστορία γραφόταν με
τους στρατιώτες που τότε επάνδρωναν μονάδες στα αποστρατιωτικοποιημένα μέχρι
εκείνη την εποχή νησιά, και στις υποστελεχωμένες μονάδες της Θράκης. Εκείνη την
εποχή μάθαμε πως υπάρχει και μια νέα περιοχή της Ελλάδας, η «Γκασμαδία», γιατί οι φαντάροι με τον «γκασμά» άνοιγαν ορύγματα ή έκαναν
απαραίτητες για τον στρατωνισμό τους οικοδομικές εργασίες.
Στην Κύπρο η Κυβέρνηση
Καραμανλή προέβη σε μερικές ενέργειες.
1)
Μετέθεσε στην Ελλάδα τους πρωταίτιους του πραξικοπήματος στην Κύπρο
και υπεύθυνους της πλημμελούς άμυνας κατά την απόβαση.
2)
Όρισε νέο αρχηγό της Εθνικής Φρουράς.
3)
Καθαίρεσε τον χουντικό Πρόεδρο Ν. Σαμψών.
Επανέφερε τη συνταγματική νομιμότητα,
ορίζοντας ως νόμιμο αντικαταστάτη του
Μακάριου, τον Πρόεδρο της Βουλής Αντιπροσώπων Γλ. Κληρίδη.
4)
Ξεκίνησε
ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ των τριών εγγυητριών δυνάμεων Ελλάδας, Τουρκίας, Μεγάλης Βρετανίας και των δύο
κοινοτήτων. Οι συνομιλίες βαλτώσανε. Οι Τούρκοι παρά την ανακωχή συνέχιζαν να
ενισχύουν τις δυνάμεις τους και να προωθούνται.
5)
Ο Καραμανλής δεν πείραξε την ηγεσία του στρατεύματος
στην Ελλάδα, ούτε τον «Πρόεδρο» Γκιζίκη. Στηριζόταν, όμως, μόνο στους
στρατηγούς Ντάβο και Γκράτσιο (Γ΄Σ.Σ. και ΑΣΔΕΝ αντίστοιχα). Έδιωξαν
– χωρίς απόταξη και οποιουδήποτε άλλου είδους ποινής- τον αρχηγό της
κυριαρχούσης τότε Χούντας, Δ. Ιωαννίδη.
Ουσιαστικά ο Καραμανλής ακροβατούσε μεταξύ της
θέλησης του λαού για Δημοκρατία και μιας αδίστακτης
συμμορίας των στρατιωτικών. Έπρεπε να κάνει πολύ προσεκτικές κινήσεις. Πίστευε πως με την αποκατάσταση της
Δημοκρατικής ομαλότητας, οι Δυτικοί μας σύμμαχοι, θα σταματούσαν την Τουρκική
επιθετικότητα. Προσγειώθηκε, δυστυχώς, ανώμαλα.
Στις 14 Αυγούστου 1974 ακούσαμε πρωί – πρωί (κατά τις 10,γιατί εκείνη την ώρα ξυπνούσαμε) την απόφαση του
Καραμανλή για «ΕΞΟΔΟ ΑΠΌ ΤΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ
ΣΚΕΛΟΣ ΤΟΥ ΝΑΤΟ». Η μοναδική απόφαση μετά την 28 Οκτωβρίου
1940 που βρήκε όλο το Έθνος σύμφωνο.
Οι σύμμαχοι μας είχαν πουλήσει,
στην ψύχρα… Οι Τούρκοι με σαφή υπεροπλία έδιωχναν 200.000 Έλληνες της Κύπρου από τα σπίτια τους.
Ζήτησε από τους
στρατηγούς εκτίμηση για κήρυξη πολέμου
στην Τουρκία ή αποστολή επαρκούς στρατιωτικής
δυνάμεως στην Κύπρο. Αρνητικές οι εισηγήσεις. Τότε αναγκάστηκε να πει το
περίφημο «Η Κύπρος κείται μακράν»…
μια στιγμή εθνικής ντροπής.
Ο λαός δεν μάσησε τα
λόγια του το «ΝΑΤΟ – ΣΙΑ – ΠΡΟΔΟΣΙΑ»
έγινε καθολικό σύνθημα.
Ο αντιαμερικανισμός έφτασε στο αποκορύφωμα.
Την πλήρωσε ακόμα και η
Κόκα Κόλα (τότε ακούστηκε και το φοβερό σύνθημα: «που…να Κόκα Κόλα, εσύ φταις για
όλα» επειδή ήταν αμερικάνικο προϊόν.
Οι φήμες οργίαζαν για την
άμεση στρατιωτική ανάμιξη των Άγγλων και Αμερικανών υπέρ των Τούρκων. Τάχα μου
οι Άγγλοι διευκόλυναν τους εισβολείς
μέσω του ελικοπτεροφόρου «Χέρμες».
Επίσημα αυτό δεν
επιβεβαιώθηκε. Το ισχυρίστηκαν επώνυμα μόνο
οι Χουντικοί πρωταίτιοι της τραγωδίας (Γεωργίτσης,
Κομπόκης) για να διώξουν από πάνω τους τις κατηγορίες. Η αλήθεια είναι ότι το ελικοπτεροφόρο ήταν παρόν στην Κερύνεια
κατά τις αποβατικές επιχειρήσεις δίπλα στους Τούρκους και δεν εμπόδισε την εισβολή. Εάν χρησιμοποιήθηκαν δικά του ελικόπτερα
ή και μικρά αεροπλάνα, δεν έχει
επιβεβαιωθεί.
Ο μόνος που θα μπορούσε
να το επιβεβαιώσει ήταν ο Αργείτης
διοικητής του ραντάρ της Αεροπορίας στο όρος Τρώοδος, Αντισμήναρχος Ανδριανός
Τσεκρέκος, που κατέγραφε κάθε πτήση πάνω από την Κύπρο. Δεν πρόλαβε. Ήρθε
αμέσως με τη λήξη των επιχειρήσεων με το
φορείο.Παράλυτος.Δεν είχε δυνάμεις
να υποβάλλει κανένα γραπτό υπόμνημα. Δεν
ξαναπερπάτησε. Διαγνώστηκε με επιθετικό καρκίνο. Κατέληξε μέσα σε δύο
χρόνια. Με ακριβώς την ίδια ασθένεια έφυγαν και όλα τα παιδιά της μονάδας
του. ΤΥΧΑΙΟ;;;;
Η προδοσία προκάλεσε
αντιδράσεις. Η Κυβέρνηση και τα κόμματα φοβήθηκαν προβοκάτσιες.
1.
Η διαδήλωση στην Αθήνα με στόχο την πυρπόληση
της Εγγλέζικης πρεσβείας. Για του
λόγου το αληθές, αναρτώ και το πρωτοσέλιδο των «Νέων» που καταγγέλλει τους
προβοκάτορες.Συμμετείχαν μόνο
μαοϊκοί.
2.
Την
προσπάθεια κατάληψης της Αμερικάνικης
πρεσβείας στην Λευκωσία (μεσαία φωτογραφία κάτω) που είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία του Αμερικάνου πρέσβη (σε ασφαλές εσωτερικό δωμάτιο του κτιρίου,
από εξωτερικό πυροβολισμό!!!!) Κατηγορήθηκαν παρακρατικοί οπαδοί του
Σαμψών, καταδικάστηκαν, αλλά με αμφίβολης ποιότητας αποδεικτικά στοιχεία.
3.
Η απόπειρα δολοφονίας κατά του προέδρου
του Σοσιαλιστικού Κόμματος Κύπρου ΕΔΕΚ, Βάσσου
Λυσσαρίδη (Τρίτη φωτό, κάτω) όπου
τελικά σκοτώθηκε ο αρχηγός της νεολαίας του Ήταν η τελευταία προσπάθεια να
αναθερμανθεί η ενδοελληνική διαίρεση στο νησί.
Όταν ακούω με τη φωνή του
Ξυλούρη το τραγούδι
«Μπήκαν στην πόλη οχτροί
… και μεις φωνάζαμε «ζήτω» και «γειά»
σαν κάθε μέρα.»
Νοιώθω ότι γράφτηκε για
εκείνον τον τραγικό Αύγουστο. Ούτε καταλάβαμε πως χάσαμε την Κύπρο.
ΥΓ Η τελευταία εκδήλωση στο Ναύπλιο για την Κύπρο από Ελλαδικό φορέα (όχι
τον δραστήριο σύλλογο Κυπρίων) έγινε το πολύ μακρινό 1975, από τον σύλλογο
φοιτητών Αργολίδας……
