Με την ευκαιρία της Μετονομασίας του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ναυπλίου σε ''ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΒΡΟΝΤΑΜΙΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ''
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ
1826-. 1930 : Το Νέον Δημοτικόν Σχολείον τ΄Αναπλιού
Μεγάλη Ευεργέτης Άννα Ι. Ιατρού.
Επιμέλεια : Γιάννης Μακρής
Το αρχαίο Τουρκικό Τζαμί στην Πλατεία Συντάγματος (Τριανόν) από τους πρώτους χρόνους της απελευθέρωσης χρησιμοποιήθηκε σαν εκπαιδευτήριο. Στο τζαμί αυτό, που παραχωρήθηκε από την τότε Ελληνική Κυβέρνηση, η «Φιλανθρωπική Εταιρεία του Ναυπλίου» είχε εγκαταστήσει το 1826 το πρώτο αλληλοδιδακτικό σχολείο αρρένων.
Μετά την κατάργηση από τον Όθωνα των αλληλοδιδακτικών και τη σύσταση των κρατικών Δημοτικών Σχολείων , πάλι σ΄αυτό το Τζαμί εγκαταστάθηκε το πρώτο Δημοτικό Σχολείο.
Εκπληκτική περιγραφή του Πρώτου Δημοτικού Σχολείου μας δίνει μαθητής του σε εφημερίδα της τότε εποχής.:
« Το Δημοτικό Σχολείο μας ήταν σε ένα μεγάλο και θολωτό Τζαμί στην πλατεία , στην αυλή του οποίου υψώνεται το μνημείο του Δ. Υψηλάντη.( Το μνημείο αυτό έχει μεταφερθεί τώρα στη πλατεία Τριών Ναυάρχων μπροστά στο Δημαρχείο).
Ψηλά κάτω από τους θόλους του Τζαμιού, υπήρχαν μεγάλες επιγραφές με καλλιγραφικά γράμματα και ένα τεράστιο μάτι ζωγραφισμένο σαν Κυκλώπειο.
Οι επιγραφές έλεγαν: << Αρχή σοφίας, Φόβος Κυρίου.>> -- << Ο μη δαρεύς, ού παιδεύεται>>.-- << Προσκύνει, σέβου τον Θεόν και τίμα τους γονείς σου>>.κ.λ.π.
Στο βάθος φάνταζε η δασκαλοκαθέδρα και πάνω σ΄αυτή η απαραίτητη από χοντρή αγριοτριανταφυλλιά βέργα και πλαγίως ο μαυροπίνακας.
Όλες οι τάξεις καθόμαστε μαζί σε χαμηλά θρανία. Οι πολύ μικροί καθόντουσαν μπροστά σταυροπόδι. Το φως έμπαινε από τα στενά παραθυράκια που ήσαν γύρω από το θόλο. Από αυτά την άνοιξη έμπαιναν τα χελιδόνια και έκτιζαν φωλιές ψηλά στο διάζωμα κοντά στις επιγραφές και τις κουτσούλιζαν.
Το μάθημα άρχιζε στερεότυπα κάθε πρωί . Μόλις έμπαινε ο Δάσκαλος μας έλεγε: «Όρθιοι εις πρωϊνήν προσευχήν!» Ένας από εμάς απήγγελε το:»Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς….». Καθόμαστε και αμέσως άρχιζε το διάβασμα των γύρω επιγραφών, δυνατά, όλοι μαζί, με τα κεφάλια ψηλά:
«» Προσκυνοσέβου τον Θεόν και τίμα τους γονείς σου
«» Αγάπα τους ομοίους σου και τους ομογενείς σου
«» Έργα καλά θέλει ο Θεός και καθαράν καρδίαν
«» Όχι πομπάς, δωρήματα, καπνίσματα, ή θυσίααααν !! »
Οι στίχοι αυτοί είναι οι πρώτοι που αποστήθιζαν οι μικροί μαθητές.
**********************************************
Στο Τζαμί αυτό της Πλατείας Συντάγματος έμεινε το Δημοτικό Σχολείο αρρένων 53 ολόκληρα χρόνια. Το Σεπτέμβριο του 1884 ο Δήμος Ναυπλιέων έκρινε και αποφάσισε τη μεταφορά του σχολείου λόγω του ότι το κτήριο ήταν ανθυγιεινό και ακατάλληλο γιατί ήταν στο κέντρο της πόλης.
Κατόπιν αυτού και μετά από συνεννόηση με το εκκλησιαστικό συμβούλιο του Ναού Αγίου Γεωργίου, νοίκιασε το πλησίον του Ναού παλιό κτήριο το οποίο ονόμαζαν « Μητρόπολις», άγνωστο για ποιο λόγο, και στο οποίο έμεναν από παλιά οι ιερείς του Ναού. Το κτήριο αυτό είχε χρησιμοποιηθεί το 1832 και για λίγα χρόνια ως κατάστημα Ελληνικού Σχολείου, αλλά και επί της εποχής των Ενετών χρησίμευε σαν εκπαιδευτήριο.
Η δαπάνη για την μετασκευή και επιδιόρθωση του κτηρίου σε σχολείο ήταν 800 δραχμές. Για να βρεθεί το ποσό αυτό ο Δήμος συμφώνησε δάνειο με μετοχές αξίας 100 δρχ. η μετοχή, το οποίο δάνειο καλύφθηκε αμέσως από τους εμπόρους και τις λαϊκότερες τάξεις του Ναυπλίου. Έτσι το δημοτικό σχολείο αρρένων άρχισε να λειτουργεί στο νέο εκείνο κτήριο από τον Ιανουάριο του 1885 και παράμεινε εκεί για 45 ολόκληρα χρόνια μέχρι το 1932.
Στο μεταξύ η σεβαστή δέσποινα τ΄ Αναπλιού Άννα Ιωάν. Ιατρού η οποία από χρόνια πάντοτε πρωτοστατούσε σε κάθε κοινωφελή κίνηση και φιλανθρωπικό έργο, αποφάσισε στα τέλη του 1927 να χρηματοδοτήσει την ανέγερση μεγαλοπρεπούς Δημοτικού Σχολείου στ΄Ανάπλι, στη μνήμη των μοναδικών παιδιών της που πέθαναν πρόωρα , Νικολάου Ιωάν. Ιατρού και Ευγενίας σύζυγο του Γ. Βρονταμίτη.
Για την οικοδόμηση αυτού του Σχολείου η δωρήτρια διέθετε πάνω από 3 εκατομμύρια δραχμές. Αποφασίστηκε δε να οικοδομηθεί στον ηλιόλουστο χώρο που καταλάμβαναν τα κατεδαφισμένα εργοστάσια και οι προμαχώνες του οπλοστασίου.
( Να σημειώσουμε ότι και ο Ιωάννης Ν.Ιατρός , σύζυγος της ευεργέτιδας , μετά το θάνατό του το 1924 , άφησε με την διαθήκη του σοβαρά χρηματικά ποσά στο Ναό του Αγίου Νικολάου και στο Δήμο Ναυπλιέων την τριώροφη οικία του μετά το θάνατο της συζύγου του.)
Το 1930 με σεμνή τελετή ετέθη ο θεμέλιος λίθος του Νέου Εκπαιδευτηρίου, παρουσία όλων των αρχών της πόλης και πλήθος λαού. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ναυπλιέων ανακήρυξε μεγάλους ευεργέτες της πόλης τον Ιωάννη Ν. Ιατρό και την Άννα Ι. Ιατρού.
Και ο ποιητής Αντώνης Λεκόπουλος ( Α. Αναπλιώτης ) έγραφε:
…………
Οι δικές Σου οι καλωσύνες
- Αδελφές κ΄ αδελφοσύνες -
Της ψυχής Σου, οι ωμορφάδες,
Της ψυχής Σου, οι νοστιμιές
- Ω, Κυρά μεσ΄ τις Κυράδες
Τι θα γίνουν, τάχα αυτές ;
Το Σεπτέμβριο του 1932 το Νέο Δημοτικό Σχολείο , οικοδομημένο με τους τελειότερους κανόνες της αρχιτεκτονικής των εκπαιδευτηρίων, ήταν έτοιμο να δεχθεί τους μικρούς μαθητές που μέχρι τότε στεγαζόντουσαν στο ανθυγιεινό κτήριο του Ναού του Αγίου Γεωργίου.
Την 14η Σεπτεμβρίου 1932 σε επιβλητική τελετή έγιναν τα εγκαίνια του Νέου Εκπαιδευτηρίου στα οποία η Σεβαστή δωρήτρια δεχόταν την έκφραση της ευγνωμοσύνης των Αναπλιωτών ,της Δημοτικής Αρχής και των σχολικών Αρχών της πόλης.
Μετά από μερικούς μήνες οι μαθητές αναγκάσθηκαν να μεταφερθούν λόγω καθίζησης του καινούριου κτηρίου και τις εργασίες στερέωσής του ,στις αίθουσες του Παρθεναγωγείου ( Βιβλιοθήκη «Ο ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ» ), για αρκετό διάστημα.
( Η Άννα Ι. Ιατρού γεννήθηκε στη Σύρο το 1864. Κόρη του ευπατρίδη της νήσου Νικήτα Παπακωνσταντίνου. Παντρεύτηκε το 1884 το Αναπλιώτη προύχοντα Ιωάννη Ν. Ιατρό. Πέθανε το 1954)
